FROM THE RESEARCH METHODOLOGY OF SOCIAL SCIENCES TO THE LIFE PHILOSOPHY: THE TRANSFORMATION OF HERMENEUTIC METHOD IN TIME

Abstract

Çağlar boyu çeşitli düşünürler tarafından katkı verilen büyük epistemoloji ağacını ve bilgi edinmenin imkânını ve yöntemini araştırmanın en yaygın yollarından bir tanesi bu alanı nitel araştırma yöntemleri ve nicel araştırma yöntemleri olarak iki ana bölüme ayırmaktır. Bu ayrım kabul edildiğinde hermeneutik ya da hermeneuien sanatı bölümlemenin nitel araştırma tarafına düşen yöntemlerden biridir ismini de Antik Yunan’daki tanrıların mesajlarını diğer tanrılara ve ölümlülere ileten Haberci Tanrı Hermes’ten alır. İsminden de tahmin edileceği üzere hermeneutik ilk etapta insanların dünyasına ait olmayanı bu dünyaya ait kılmak, bu üstün bilinç ile insani idrak arasında uçurumu daraltma çabasıdır. Dolayısıyla ilk kullanımları da kutsal metinlerin anlaşılması üzerinedir. Modern hermeneutik ise eylemlerinin sonuçları olarak ortaya çıkan alanların (siyaset, ekonomi, hukuk, vs) incelenmesine doğru genişletilmiş ve Dilthey’ın çabaları sonucu bilimsel bir yönteme dönüşmüştür. Günümüzde sosyal bilimler olarak anılan ve doğa bilimlerinin karşısına konumlandırılan bilim alanlarında yapılacak araştırmaların yöntemlerinden biri olarak görülen hermeneutik, temelde bilgi edinme ve anlama sürecinin yansız alımlayıcılar tarafından gerçekleştirilmediği, aksine hiçbir bilginin alımlayıcının, muhatabının özelliklerinden bağımsız olmadığını vurgular. Bu bakımdan denilebilir ki modern hermeneutik kutsal metinlerin anlaşılması ve ilahi tek mesajın çözümlenmesi sürecinden anlayanın öznel nitelikleri de dahil anlamaya etki edebilecek tüm unsurların hesaba katıldığı ilahi olan-olmayan, yazılı olan-olmayan her türden ifadenin anlaşılması sürecine dönüşmüştür. Metinde bu dönüşüm kritik düşünürlerin katkıları çerçevesinde kronolojik biçimde ele alınmıştır.