TAHRİR’DEN EL-SİSİ’YE: MISIR DEVRİMİ NEDEN BAŞARISIZ OLDU?

Abstract

Mısır Devrimi, Ocak 2011’de büyük umutlarla başlayıp 30 yıllık otoriter Mübarek yönetimini devirmiştir. Sonrasında ise Müslüman Kardeşler idaresi altında ilk sivil yönetim denemesinin hayal kırıklığı ve 2013 Temmuz’da El-Sisi önderliğindeki ordu darbesi ile daha despotik bir rejimle sonuçlanmıştır. Bu makalede, devrimin başarısızlık sebepleri irdelenirken oryantalist ve elitist teoriler, ordunun ve Mısır siyasi elitinin devrimci gruplar karşısında çok güçlü olması ve başkaldıranların liberal demokrasiyi hedeflememeleri gibi eksikliklerden bahsedilmiştir. Gözden kaçan durum ise Gramscici bir teorik arka planla, son kırk yıllık Mısır tarihinin evriminde neo-liberalizmin ve onun yarattığı toplumsal ve siyasi yıkımın devrimin başarısızlığındaki önemli rolüdür. Burada iddia odur ki 2011 sonrası gelişen süreçte devrimci gruplar, Mısır’daki neo-liberal geçmiş ve kurumlarla yeterince hesaplaşamamış ve bu iktisadi, sosyal temel üzerine yeni bir toplum inşa etmeye kalkmışlardır. Müslüman Kardeşler Hükûmeti İslami ve kültürel düzen eleştirisini öne çıkarırken seküler muhaliflerse ordunun iktisadi hayattaki belirleyici rolünü ıskalamışlardır. İşte bu sebeplerle aslında sıradan bir subay sayılabilecek El-Sisi otoriter yönetimin restorasyonunu sağlayabilmiştir.