Mühendislik Perspektifinden İnsan ve Yapay Zekâ İşbirliğinin Toplumsal Boyutu

Abstract

Covid-19 süreci ile birlikte yaygınlık kazanan dijital toplum, önceleri daha çok geri planda olan yapay zekâyı dikkate değer bir şekilde görünür kılmış ve ön plana çıkarmıştır. Yapay zekânın nasıl anlaşılabileceği ve insanların gündelik yaşamlarında ne gibi niceliksel ve niteliksel farklılıklar ortaya çıkarabileceğini belirlemek amacıyla ülkemizde yapay zekâ üzerine çalışmalar yapan mühendislerin görüşlerini ve değerlendirmelerini almak üzere derinlemesine görüşme tekniği uygulanmak suretiyle veri toplama yoluna gidilmiştir. Bu araştırmadan elde edilen en önemli bulgulardan biri de insan, makine, sistem, öğrenme gibi madde üstü dünyanın bileşenlerinin, bilgisayar, yazılım, veri, karar ve optimizasyon gibi yapay zekâyı yapay zekâ yapan madde dünyasının bileşenlerinden daha öncelikli ve önemli olduğuna ilişkindir. Bir diğer bulgu ise yapay zekânın insan kadar yetkin hale gelmesinin, büyük ölçüde yapay zekâya insansı vasıflar kazandırılmasına bağlı olduğunu ortaya koymuştur. İnsan ile yapay zekânın uyumlu iş birliğine dikkat çeken söz konusu bu iki bulgu birlikte değerlendirildiğinde, kendi benzerini yine kendi üstün yetenekleri olan bilgi, zihin ve teknoloji kombinasyonun ürünü olan insanın toplumsal iktidar ile Michel Foucault’un biyoiktidar kuramı sentezlenerek araştırmaya sosyolojik perspektif kazandırılmıştır.