Abstract
İşletmelerin ekonomik faaliyetlerine sürdürebilirlik kazandırabilmeleri, sahip oldukları varlık ve kaynaklarının etkin ve verimli kullanabilmelerine bağlıdır. Varlık ve kaynakların ne derece etkin ve verimli kullanıldıklarının anlaşılabilmesi için finansal performans analizlerinin yapılması gerekmektedir. İşletmelerin finansal başarılı olmaları için gelir ve giderlerinin denetim altına alınmasına bağlıdır. Fiyatların piyasa tarafından belirlendiği dikkate alındığında işletmeler, maliyet bileşenlerini minimize ederek kârlılıklarını artırabilmektedirler. Dolayısı ile maliyet girdi bileşenleri etkinliklerinin hesaplanması, işletmeler için hayati önem taşımaktadır. Bu araştırmada Borsa İstanbul’da (BİST) faaliyet gösteren dokuz imalat alt sektörünün finansal performansları Gri İlişkisel Analiz yöntemi ile ölçülmeye çalışılmıştır. Çalışmada likidite, faaliyet, mali yapı, kârlılık, faaliyet giderleri arasından seçilen 21 finansal oran ile finansman giderleri oranının da dahil edilmesi ile birlikte 22 adet oran kullanılmıştır. İmalat alt sektörlerinin 2017-2022 dönemlerini kapsayan üçer aylık finansal oran ortalama değerleri kullanılarak analizler yapılmıştır. Analizden elde edilen bulgulara göre, sektörlerin finansal performans derecelerini belirleyen birinci etmen işletme giderleridir. Sektörlerin finansal performansları üzerinde etkisi en çok olan oran %67,0 derecesi ile gider oranıdır. Sektörlerin finansal performansları üzerinde faaliyet oranları %60,7; kaldıraç oranları %57,3; likidite oranları %51,3 ve kârlılık oranları %51,0 düzeyinde etkili oldukları görülmüştür. İşletme giderleri içerisinde yer alan satılan malın maliyeti ile finansman giderlerinin azaltılması, likidite derecelerinin artırılması, kaldıraç derecelerinin azaltılması, tahsilat sürelerinin azaltılması finansal performans derecesini olumlu yönde etkilemesi beklenmektedir.
Publisher
Sosyal Bilimler Akademi Dergisi
Subject
Management Science and Operations Research,Mechanical Engineering,Energy Engineering and Power Technology
Reference32 articles.
1. Akyüz, M. & Ertel, N. (1989). Ansiklopedik Ekonomi Sözlüğü (2. Baskı). Dünya Yayınları.
2. Akyüz, K. C. (2021). Orman ürünleri sanayi sektöründe gri ilişkisel analiz yöntemiyle performans değerlendirme. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 22(2), 300-305.
3. Arslan, E., (2022a). BİST Kayseri (XSKAY) endeksinde yer alan işletmelerin finansal performanslarının entropi ve gri ilişki analizi (GİA) yöntemleriyle değerlendirilmesi. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(2), 117-132.
4. Arslan, E., (2022b). BİST’te orman ürünleri ve mobilya sektöründe işlem gören işletmelerin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz yöntemiyle değerlendirilmesi. 4. Uluslararası Ankara Multidisipliner Çalışmalar Kongresi (s.386-396). Ankara, Türkiye.
5. Başcı Nur, H. & Çalbörü, M. (2023). Türkiye’de sektörlerin dış ticaret ve istihdamdaki yeri: Türkiye otomotiv sektörü analizi. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 35-53.