Սեյսմատեկտոնական ազդեցությունը Սևանա լճի ավազանի հյուսիսարևելյան հատվածի լանջային գործընթացների վրա

Abstract

Հոդվածում առաջին անգամ քննարկվում են Սևանա լճի ավազանի հյուսիսարևելյան հատվածի լանջային գործընթացների ստատիկ և դինամիկ մոդելավորման արդյունքները՝ հաշվի առնելով տեղանքի լեռնային ռելիեֆը, առկա երիտասարդ ակտիվ, սեյսմածին մեծ ներուժով խզվածքները: Ստատիկ պայմաններում որոշվել է Արեգունու լեռների հարավային հատվածում մեր կողմից առանձնացված բլոկի լանջի կայունության գործակիցը՝ FoS=2.33, իսկ դինամիկ պայմաններում՝ 6,5 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժի ազդանշանի կիրառման դեպքում (1976թ. Ֆրիուլի, Իտալիա 6,5 Mw)՝ 0.6մ առավելագույն տեղաշարժը ու արագացման առավելագույն 0,6g արժեքը: Եվ, չնայած դեպի լիճ անկող անջատումների ավելի խիտ բաշխվածությանը (88° SW), առկա հակառակ ուղղությամբ (42° NE) անջատումները և ՓՍՍ (Փամբակ-Սևան-Սյունիք) խզվածքն իր սեգմենտներով (80°NE) կարծես հակակշռի դեր են կատարում ու հավասարակշռում են ապարների զգալի տեղաշարժը դեպի լիճ: В статье впервые обсуждаются результаты статического и дина-мического моделирования склоновых процессов в северо-восточной части бассейна озера Севан с учетом гористого рельефа местности, существующих молодых активных разломов с высоким сейсмическим потен-циалом. В статических условиях был определен коэффициент устойчивости склонов выделенного нами блока в южной части гор Арегуни: FoS=2,33, а в динамических условиях в случае подачи сигнала землетрясения магнитудой 6,5 (1976г., Фриули, Италия 6,5 Мw), максимальное смещение 0,6м и максимальное ускорение 0,6g. И, несмотря на более плотное размещение озеропадающих разломов (88°ЮЗ), существующие разломы противоположного направления (42° СВ) и разлом ПСС (Памбак-Севан-Сюник) с его сегментами (80° СВ), по-видимому, выступают в качестве противовеса и уравновешивают значительные движение горных массивов в сторону озера. The article discusses for the first time the results of static and dynamic modeling of slope processes in the northeastern part of the Sevan Lake basin, taking into account the mountainous relief of the area, and the existing young active faults with high seismic potential. In static conditions, the coefficient of slope stability of the separated block in the southern part of the Areguni Mountains was determined: FoS=2.33. The maximum displacement of 0.6m and maximum acceleration of 0.6g are obtained for the dynamic conditions, in the case of applying an earthquake signal of magnitude 6.5 (1976, Friuli, Italy 6.5 Mw). Despite the denser distribution of the lakeward dipping joints (88° SW), the existing layers (42° NE) and the PSS (Pambak-Sevan-Syunik) fault segment (80°NE) opposite dipping seem to act as a counterbalance to the significant rock-mass movement towards the lake.