Dordoy Market in Kyrgyzstan: The Emergence of a Market from Socialism to Liberalism and Socio-Economic Effects

Abstract

Araştırmanın konusu ve kapsamı bağımsızlıktan sonra 1991 yılında başkent Bişkek’te kurulan Dordoy Pazarının ekonomik ve sosyal etkilerinin mevcut kaynaklarla, mülakat ve katılımlı gözlem tekniği ile incelenmesidir. Kırgızistan’ın ve bölgenin en büyük pazarlarından biri olan Dordoy (Dordoi) Pazarı, ekonomik bir proje olduğu kadar bir anlamda sosyal bir projedir de. Kırgız bir girişimci tarafından finanse edilip 1991 yılının sonlarında kurulan Pazar, kendi içinde ondan fazla alt pazarlardan oluşmaktadır. Çin’den Rusya, Türkiye ve Avrupa’ya, Arap ülkelerine kadar ticaret ağı ile ülkenin, küçük, orta ve büyük işletmelerinin küresel dünyayla bağlantısını da kurmaktadır. Çok yönlü bir istihdam imkân ve yapısıyla 60 bin civarı kişinin doğrudan hayatına dokunmakta ve ailelerini geçindirmektedir. 2021 yılı Kırgız Cumhuriyetinin kuruluşunun 30. yılı olarak kutlanırken, Pazar devletle yaşıt bir ekonomi ve işyeri bölgesidir. Geçen süre içinde ülke ekonomisinin dinamosu ve halkın en büyük geçim kaynaklarından biri olmuştur. Dordoy Pazarı, ekonomik cazibesi nedeni ile kısmen iç göçe neden olmuş, hatta bazen geri dönüş göçe bile sebep olmuştur. Ayrıca sadece Kırgızistan değil aynı zamanda komşu ülkelerden gelen toptancıların da uğrak yeri olmaya devam etmektedir. En fazla Çin, Rusya, Kazakistan, Türkiye ve Avrupa ülkelerinden ürünler gelmekte en çok da Özbekistan ve Kazakistan’a ürün satılmaktadır. Çalışmada, bir pazar üzerinden gerçekleşen ekonomik ve sosyal dönüşümler incelenmekte ve bu pazarın ülke ekonomisine katkısı araştırılmaktadır.