Pozitif Psikolojik Sermayenin Mevcut ve Muhtemel Alt Boyutlarının Literatürdeki Seyri: Bibliyometrik Bir Analiz

Abstract

Bu çalışma pozitif psikolojik sermayenin literatürdeki gelişim düzeyini alt boyutlar perspektifinden değerlendirmek maksadıyla yapılmıştır. Luthans, Youssef ve Avolio (2007b) çalışmalarında pozitif psikolojik sermayenin alt boyutlarına bilişsel (yaratıcılık ve bilgelik), duyuşsal (öznel iyi oluş, akış deneyimi, mizah anlayışı), sosyal (minnettarlık, bağışlayıcılık ve duygusal zekâ) ve üst düzey (maneviyat, otantiklik ve cesaret) özellikler kapsamında potansiyel boyutların gelecekte eklenebileceğini belirtmişlerdir. Pozitif psikolojik sermayenin hali hazırda en çok kullanılan öz yeterlilik, umut, iyimserlik ve dayanıklılık alt boyutlarına eklenecek potansiyel pozitif yapılar, kavramı geliştirecek ve güçlendirecektir. Luthans vd. ’nin (2007b) pozitif psikolojik sermayenin alt boyutlarının genişletilmesi beklentilerinin karşılanma durumunu tespit etmek maksadıyla Web of Science veri tabanı kullanılarak pozitif yapıları içeren bibliyometrik analiz yapılmıştır. 18 Mart 2023 tarihi itibariyle literatürde pozitif psikolojik sermayenin çalışıldığı 1904 çalışma tespit edilmiş olup bunlardan 302 çalışmada pozitif psikolojik sermaye potansiyel pozitif yapılarla birlikte çalışılmıştır. 302 çalışmaya yönelik yapılan içerik analizi sonucunda sadece 13 çalışmada pozitif psikolojik sermayenin alt boyutlarının pozitif yapılarla genişletildiği sonucuna ulaşılmıştır. Pozitif psikolojik sermaye ile ilgili yapılan 1904 çalışmanın % 0,7’sinde alt boyutlara potansiyel pozitif yapılar eklenmiştir. Bu kapsamda literatürde pozitif psikolojik sermayenin çoğunlukla mevcut dört boyutlu yapısının kullanıldığı ancak Luthans vd. ’nin (2007b) gelecekteki eklenecek potansiyel alt boyutlara yönelik beklentilerinin karşılanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada pozitif psikolojik sermayenin yapısının geliştirilmesi ve genişletilmesine yönelik gelecekte yapılacak çalışmalara tavsiyelerde bulunulmuştur.