Occupational Accidents and Occupational Diseases that Tourist Guides Encounter

Abstract

Turist rehberliği mesleği, çalışma koşulları nedeniyle iş kazaları ve meslek hastalıkları konusunda birçok riski bünyesinde barındırmaktadır. Uzun çalışma saatleri, uzun süren seyahatler, yoğun çalışma temposu, uykusuzluk ve fiziksel ve zihinsel yorgunluk gibi faktörler meslekte iş kazalarının ve meslek hastalıklarının yaşanmasına neden olmaktadır. Turist rehberlerinin meslekte karşılaştıkları iş kazaları ve meslek hastalıklarının belirlenmesi ve bu konuda mevcut durumun ortaya konulması, mesleğin icrasında turist rehberlerine yol gösterici olması ve bu hususta gerekli önlemleri almaları noktasında onlara yardımcı olması açısından önem arz etmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada, turist rehberlerinin yaşadıkları iş kazaları ve meslek hastalıklarının belirlenmesi ve bunlara yönelik alınabilecek önlemlerin ve konuya ilişkin tavsiyelerin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, mevcut durumun tespit edilebilmesi için nitel veri toplama tekniği tercih edilerek yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Elde edilen veriler tematik analiz ile değerlendirilerek önce kodlanmış, ardından belirli temalar altında kategorize edilmiştir. Araştırma sonucunda, turist rehberlerinin en fazla karşılaştıkları iş kazalarının “trafik kazası” ve “ayak/bilek burkulmaları” olduğu; yaşanılan iş kazalarının çoğunlukla “ören yerlerinde” ve “tur araçlarında” gerçekleştiği ve iş kazalarının gerçekleşme sebebinin ise “ören yeri arazi şartları”, “ikinci şahıs hatası” ve “kişisel ihmaller” gibi faktörlerden kaynaklı olduğu belirlenmiştir. Turist rehberlerinin yaşadıkları meslek hastalıkları içerisinde en sık tekrarlananların “ses kısıklığı”, “psikolojik yıpranmalar”, “boğaz ağrısı” ve “bel ağrısı” olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu hastalıkların yaşanma sebeplerinin ise “kalabalık gruplara gün içinde yüksek sesle hitap etmek”, “fiziksel olarak efor sarf etmek” ve “yoğun çalışma temposu ve stres” kaynaklı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yaşanılan meslek hastalıkları sonucunda turist rehberlerinin çalışamadıkları gün nedeniyle maddi kazanç kaybına uğradıkları, psikolojik olarak yıprandıkları, stres bozukluğu yaşadıkları ve meslekten uzaklaşarak işten soğudukları tespit edilmiştir.