Çocukların Kariyer Gelişimi İle Temel Psikolojik İhtiyaçları ve Ebeveyn Desteği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Çalışma ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin ebeveyn desteği ve okul ortamında temel psikolojik ihtiyaçlar değişkenleri açısından kariyer gelişim düzeylerini incelemektedir. Sosyo-demografik değişkenler olarak; cinsiyet, sınıf, gelir düzeyi ve algılanan akademik başarı durumu belirlenmiştir. Araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Kütahya ilinin Emet ilçesinde öğrenim görmekte olan 206 kız 179 erkek toplam 385, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, “Çocuklar İçin Kariyer Gelişim Ölçeği”, “Kariyere İlişkin Ebeveyn Desteği Ölçeği”, “Ergen Öğrencilerin Okulda Temel Psikolojik Gereksinimler Ölçeği” ve kişisel bilgi formu kullanılarak toplanmıştır. Verileri çözümlemek amacıyla Pearson Momentler Korelasyon Katsayısı, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre kariyer gelişiminde erkek öğrencilerin kariyere ilişkin modelleme ve anahtar figürler, kız öğrencilerin ise merak düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Sınıf düzeyi arttıkça özerklik düzeyi artmakta; yetkinlik düzeyi ise azalmaktadır. 7.sınıf öğrencilerinin denetim odağı ise 6 ve 8.sınıflar öğrencilerine göre daha yüksek düzeydedir. Akademik başarı durumu arttıkça özerklik, ilişkisellik, yetkinlik, araçsal yardım, sözel teşvik, duygusal destek, merak, ilgi ve planlama düzeylerinin arttığı görülmüştür. Algılanan gelir düzeyi arttıkça kariyere ilişkin modelleme boyundaki puanlar da artmıştır. Denetim odağı ise en yüksek ekonomik durumu orta olan, sonrasında ise ortanın üstü olan insanlarda daha yüksek olduğu görülmüştür.