Çocuk ve adölosanlarda yaş, cinsiyet ve mevsimsel özelliklere göre vitamin D düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: D vitamini, kas-iskelet sistemi sağlığı için gerekli bir hormondur ve bağışıklık sistemi, kardiyovasküler sistem ve metabolik homeostazda görev yapar. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin orta bölgesinde yaşayan çocukların D vitamini durumunu belirlemektir. Ayrıca, çalışma yaş, cinsiyet ve mevsimsel değişiklikleri değerlendirdi. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya Konya’da ikinci basamak bir Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi’ne başvuran 1-17 yaş arası çocuklar dahil edildi. Katılımcıların tıbbi kayıtları Temmuz 2016 ve Aralık 2021 tarihleri arasında geriye dönük olarak hastane bilgi sisteminden incelendi. Tüm hastalar yaş, cinsiyet ve kanlarının alındığı mevsime göre kategorize edildi. Bulgular: Toplam 3547 çocuk çalışmaya dahil edildi. Çalışma popülasyonundaki ortalama serum 25-hidroksivitamin D düzeyi 16.45±9.39 ng/ml idi. Kış aylarında elde edilen örnek sayısı sırasıyla 1063 (%30) ve yaz aylarında 756 (%21,3) olmuştur. Katılımcıların sadece %7.4'ü (n=262) çalışma popülasyonunda yeterli D vitamini düzeyine (>30 ng/ml) sahipti. Ayrıca şiddetli serum 25-hidroksivitamin D düzeyi eksikliği en çok kış mevsiminde ölçüldü (378 hasta, %45). Şiddetli eksiklik (352 hasta, %41.9) en yaygın olarak 12-17 yaş arası çocuklarda görüldü. Tüm hastalar arasında sadece %7.4'ünde yeterli serum 25-hidroksivitamin D seviyeleri vardı. Ayrıca, kızların %5,2'si (103 hasta) ve erkeklerin %3,7'si (59 hasta) yeterli 25-hidroksivitamin D düzeyine sahipti. Diğer taraftan, serum 25-hidroksivitamin D düzeylerinin ciddi eksikliği, kızlardan (137 hasta, %6.9) daha çok erkek çocuklarda (521 hasta, %33.1) yaygındı. Sonuç: D vitamini eksikliği/yetersizliği dünyada ve Türkiye'de çocuklar arasında yaygın olarak görülmektedir. Çalışmamız mevsimsel farklılıklar, yaş ve cinsiyetin çocuklarda 25-hidroksivitamin D serum düzeylerini etkilediğini ortaya koydu. Bu bağlamda D vitamini yönünden zengin besinlerin veya D vitamini takviyesinin önemi giderek artmaktadır.