93 HARBİ SONRASINDA ANADOLU’NUN DEMOGRAFİK YAPISINA ETKİ EDEN GÖÇLER

Abstract

Kitlesel göçler, tarih boyunca birçok milletin siyasi, sosyal ve iktisadi nedenlerle maruz kaldığı çoğu zaman zorunlu ve toplu halde gerçekleştirdiği yer değiştirme hareketleridir. Kitlesel göçlerin genellikle ani değişimler sonucunda gerçekleşmesi tarihin seyrini etkileyen olaylar arasında görülmesine neden olmuştur. 93 Harbi sonrasında özellikle Balkanlardan ve Kafkasya’dan Anadolu’ya doğru gerçekleştirilen zorunlu kitlesel göçler, göç eden toplumları etkilemesinin yanında göç edilen bölgelerdeki yerli halkı da birçok açıdan etkilemiş, her iki tarafı hızlı ve sürekli bir değişim sürecine sürüklemiştir. Gıda, barınma, sağlık gibi temel ihtiyaçların karşılanmasının ardından farklı kültür ve inançlara sahip göçmenlerin yeni yerleşim bölgelerindeki yerli halkla uyum sağlayabilmeleri ise zaman almıştır. Anadolu’ya XVIII. ve XIX. yüzyılda yapılan kitlesel göçlerin hem doğu hem de batı yönlü olduğu görülmektedir. Bu durum Osmanlı Devleti’nin sınırlarının öze doğru daralmasından kaynaklanmıştır. Birinci Dünya Savaşı’nın ardından azalan kitlesel göçler XXI. yüzyılda ortaya çıkan Arap Baharı olayları sonucunda yeniden gündem oluşturacak şekilde batıya doğru hareketlenmelere neden olmuştur. Batıya doğru gerçekleşen Suriyeli kitlesel göçü Suriye’nin sınır komşularını batı yönündeki diğer dünya ülkelerine nazaran daha çok etkilemiştir. Bu ülkelerden biri de Türkiye olmuş, XXI. yüzyılda yeniden başlayan kitlesel göçlere örnek teşkil eden Suriyeli göçü Anadolu’yu nüfus yapısı olarak yeniden şekillendirecek bir hâl almıştır. Bu çalışmada 93 Harbi sonrasında Anadolu’da demografik anlamda yaşanan değişim üzerinde durulmuştur. Çalışma göç ve tarih alanında yapılacak diğer çalışmalara ışık tutması açısından önemlidir.