СОЛ ЖАҚТЫҚ ПНЕВМОНЭКТОМИЯДАН КЕЙІН ҚОЯН ӨКПЕ ТІНІНДЕГІ МОРФОМЕТРИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕР МЕН БЕЙІМДЕЛУ ПРОЦЕСТЕРІ

Abstract

Introduction. Left-sided pneumonectomy, a surgical intervention for treating severe lung conditions, requires significant bodily adaptation to maintain lung function. Understanding the adaptive processes based on morphometric studies of lung tissue can help develop new treatment and rehabilitation strategies to improve outcomes and quality of life for patients undergoing this surgery. The aim. This study aims to analyze morphometric changes in lung tissue in rabbits following left-sided pneumonectomy using standard methods, and to explore the compensatory and adaptive processes occurring in the remaining lung tissue. Materials and Methods. Thirty adult, mixed-breed rabbits of both sexes, weighing between 2 to 4 kg, were divided into two experimental series. Series I involved standard left-sided pneumonectomy on 10 rabbits, while Series II involved left-sided pneumonectomy with pre-arteriovenous shunting of the small circulation on 15 rabbits. A control thoracotomy was performed on 5 rabbits for comparison. Morphometric analysis of alveoli, capillaries, terminal arterioles, and precapillaries was conducted at various time points: 1, 3, 6, 12 hours, and 1, 3, 7, 15, and 30 days post-operation. Results. Significant morphometric changes were observed in the alveoli, capillaries, terminal arterioles, and precapillaries of the remaining lung tissue. In the first hours after pneumonectomy, there was a notable increase in the true size of alveoli and specific alveolar area, indicating compensatory hyperinflation. Capillary diameter and cross-sectional area significantly increased within the first 12 hours post-surgery, suggesting compensatory vasodilation. Terminal arterioles exhibited increased outer radius, lumen radius, and vessel diameter, indicating active vasodilation and improved perfusion. Precapillary changes were most significant in the first hours and days, stabilizing by 30 days post-operation. Conclusion. The study demonstrates that left-sided pneumonectomy in rabbits leads to significant morphometric changes in the remaining lung tissue, driven by compensatory and adaptive processes aimed at maintaining adequate ventilation and perfusion. These findings contribute to a better understanding of lung tissue adaptation mechanisms and may inform the development of new therapeutic and rehabilitative strategies for patients undergoing pneumonectomy. Кіріспе. Сол жақ пневмонэктомия - өкпенің ауыр ауруларын емдеуге арналған хирургиялық араласу, ол өкпе функциясын сақтау үшін ағзаның едәуір бейімделуін талап етеді. Өкпе тінін морфометриялық зерттеуге негізделген бейімделу процестерін түсіну, бұл операциядан өткен науқастардың нәтижелері мен өмір сүру сапасын жақсарту үшін жаңа емдеу және оңалту стратегияларын әзірлеуге көмектеседі. Мақсаты. Стандартты әдістерді қолдана отырып, кроликтердің өкпе тініндегі морфометриялық өзгерістерді талдау, сондай-ақ қалған өкпе тінінде жүретін компенсаторлық және бейімделу процестерін зерттеу. Материалдар мен әдістер. Салмағы 2-ден 4 кг-ға дейінгі аралас тұқымды 30 ересек кролик екі эксперименттік серияға бөлінді. I сериясында 10 кроликке стандартты сол жақ пневмонэктомия жасалды, ал II сериясында 15 кроликке шағын қанайналым шеңберінің алдын ала артериовеноздық шунттауымен сол жақ пневмонэктомия жасалды. Салыстыру үшін 5 кроликке бақылау торакотомиясы жасалды. Альвеолалар, капиллярлар, терминалдық артериолалар мен прекапиллярларға морфометриялық талдау әртүрлі уақыт нүктелерінде: операциядан кейін 1, 3, 6, 12 сағат, сондай-ақ 1, 3, 7, 15 және 30 күн өткенде жүргізілді. Нәтижелер. Альвеолаларда, капиллярларда, терминалдық артериолалар мен прекапиллярларда елеулі морфометриялық өзгерістер анықталды. Пневмонэктомиядан кейінгі алғашқы сағаттарда альвеолалардың нақты өлшемі мен белгілі альвеолярлық алаңының айтарлықтай ұлғаюы байқалды, бұл компенсаторлық гиперинфляцияны көрсетеді. Операциядан кейінгі алғашқы 12 сағат ішінде капиллярлардың диаметрі мен көлденең қимасы айтарлықтай ұлғайып, компенсаторлық вазодилатацияны көрсетеді. Терминалдық артериолалар сыртқы радиустың, люмен радиусының және тамыр диаметрінің ұлғаюын көрсетті, бұл белсенді вазодилатацияны және перфузияның жақсаруын көрсетеді. Прекапиллярлардағы өзгерістер алғашқы сағаттар мен күндерде ең маңызды болды, 30-шы күнге қарай тұрақтанды. Қорытынды. Зерттеу көрсеткендей, кроликтерге сол жақ пневмонэктомия өкпе тініндегі айтарлықтай морфометриялық өзгерістерге әкеледі, бұл адекватты вентиляция мен перфузияны сақтау мақсатында компенсаторлық және бейімделу процестерімен байланысты. Бұл тұжырымдар өкпе тінінің бейімделу механизмдерін жақсырақ түсінуге ықпал етеді және пневмонэктомиядан өткен науқастарға арналған жаңа терапиялық және оңалту стратегияларын әзірлеуге негіз бола алады. Введение. Левосторонняя пневмонэктомия – хирургическое вмешательство для лечения тяжелых заболеваний легких, требующее значительной адаптации организма для поддержания функции легких. Понимание адаптивных процессов, основанное на морфометрическом изучении ткани легких, может помочь разработать новые стратегии лечения и реабилитации для улучшения результатов и качества жизни пациентов, проходящих через эту операцию. Цель. Анализ морфометрических изменений в ткани легких у кроликов после левосторонней пневмонэктомии с использованием стандартных методов, а также в исследовании компенсаторных и адаптивных процессов, происходящих в оставшейся ткани легких. Материалы и методы. Тридцать взрослых кроликов смешанных пород обоих полов, весом от 2 до 4 кг, были разделены на две экспериментальные серии. В серии I была проведена стандартная левосторонняя пневмонэктомия у 10 кроликов, в то время как в серии II была проведена левосторонняя пневмонэктомия с предварительным артериовенозным шунтированием малого круга кровообращения у 15 кроликов. Для сравнения была проведена контрольная торакотомия у 5 кроликов. Морфометрический анализ альвеол, капилляров, терминальных артериол и прекапилляров проводился в различные временные точки: 1, 3, 6, 12 часов, а также 1, 3, 7, 15 и 30 дней после операции. Результаты. Значительные морфометрические изменения были обнаружены в альвеолах, капиллярах, терминальных артериолах и прекапиллярах оставшейся ткани легких. В первые часы после пневмонэктомии наблюдалось заметное увеличение истинного размера альвеол и специфической альвеолярной площади, что указывает на компенсаторную гиперинфляцию. Диаметр капилляров и их поперечное сечение значительно увеличивались в первые 12 часов после операции, что свидетельствует о компенсаторной вазодилатации. Терминальные артериолы демонстрировали увеличение внешнего радиуса, радиуса просвета и диаметра сосудов, что указывает на активную вазодилатацию и улучшение перфузии. Изменения в прекапиллярах были наиболее значительными в первые часы и дни, стабилизируясь к 30 дню после операции. Заключение. Исследование показывает, что левосторонняя пневмонэктомия у кроликов приводит к значительным морфометрическим изменениям в оставшейся ткани легких, обусловленным компенсаторными и адаптивными процессами, направленными на поддержание адекватной вентиляции и перфузии. Эти выводы способствуют лучшему пониманию механизмов адаптации ткани легких и могут информировать разработку новых терапевтических и реабилитационных стратегий для пациентов, перенесших пневмонэктомию.