Pediyatrik Çölyak Hastalığı: Beslenme Uyum ve Hastalık Dinamikleri Üzerine Tanımlayıcı Retrospektif Bir Çalışma

Abstract

Amaç: Çalışmada sıklığı artan çölyak hastalığının daha iyi anlaşılabilmesi için bilinen çölyak hastalarının verileri incelenmiş diyete uyumu ve hastalığın progresyonunu etkileyen faktörler değerlendirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı retrospektif tipte olan bu çalışma Ocak 2020 ile Kasım 2022 tarihleri arasında Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Pediatrik Gastroenteroloji polikliniğine başvuran ÇH tanılı hastalar ile yapılmıştır. Çalışmaya 1-14 yaş arası, 242 hasta dahil edilmiştir. Hastaların demografik özelliklerinin yanında şikayetleri, ek hastalık varlığı, tanısal antikor düzeyleri, marsh skoru gibi değişkenler incelenmiştir. Bulgular: Araştırmaya 1-14 yaş aralığında 242 çocuk dahil edilmiştir. Hastaların 151’i (%62,4) kızdır. En sık görülen şikâyet %64,0 ile gelişme geriliğidir. En sık görülen ek hastalıklar ise %11,2 ile anemi ve %10,7 ile boy kısalığıdır. Hastaların 155’inin (%64,0) marsh skoru 3a ve 58’inin (%24,0) 3b’dir. Hastaların 57’sinde (%23,6) HLADQ2 pozitiftir. Hastaların 77’si (%31,8) diyete uymamakta, 125’inin (%51,7) akrabalarında çölyak bulunmaktadır. Hastaların 239’u (98,8) dTGA IgA pozitif, 235’i (%97,1) dTGA IgG pozitif ve 195’i (%80,6) antiendomisyum IgA pozitiftir. Hastaların 193’ünün (%79,8) B12 düzeyi 200 altıdır ve 184’ünün (%76,0) D vitamini eksik veya yetersizdir. Sonuç: Çölyak hastalığı prevalansı artış gösteren, tek tedavisi glutensiz beslenme olan, tanı alınmadığı veya tedaviye uyum sağlanmadığında beslenme yetersizlikleri sonucunda ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir hastalıktır. Dünya çapında değişen oranlarda diyete uymayan hastaların varlığı da önemsenmesi gereken bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Toplumların çölyak konusunda bilinçlendirme çalışmalarının yapılması gelecekteki hastalık yükünü önemli oranda azaltacaktır.