ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN DOĞA YOKSUNLUĞU DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ İÇİN BİR ÖLÇEK ÇALIŞMASI

Abstract

Bu araştırmada doğa yoksunluğu seviyesini belirlemek amacı ile ortaöğretim öğrencileri ile çalışılmıştır. Bu kapsamda geliştirilen Doğa Yoksunluğu Ölçeği 54 maddeden oluşmaktadır. Doğa Yoksunluğu Ölçeği 27’şer maddeye sahip iki alt ölçekten oluşmaktadır. Alt ölçeklerden biri Doğa Yoksunluğu Davranış Alt Ölçeği diğeri ise Doğa Yoksunluğu Düşünce Alt Ölçeği şeklinde isimlendirilmiştir. Üzerinde araştırma yürütülen ortaöğretim öğrencileri 2020–2021 eğitim öğretim yılında Nevşehir’de okuyan öğrencilerdir. Nevşehir’deki çeşitli liselerde okuyan 409 öğrenci çalışma kapsamına alınmıştır. Öğrencilerin devam ettikleri sınıf düzeyleri 9, 10, 11 ve 12. sınıflardır. Ölçeğin geçerliğinin sağlanması için kapsam, görünüş ve yapı geçerliği çalışmaları yapılmıştır. Güvenirliğin sağlanması için ise iç tutarlılık katsayısı araştırılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi yapıldıktan sonra ölçek nihai halini almıştır. Hazırlanan Doğa Yoksunluğu Ölçeği’nin tamamının Cronbach’s Alfa iç tutarlılık katsayısı 0,94 olarak belirlenmiştir. Doğa Yoksunluğu Davranış Alt Ölçeği için Cronbach’s alfa iç tutarlılık katsayısı 0,86, Doğa Yoksunluğu Düşünce Alt Ölçeği için ise 0,95 çıkmıştır. Bu sonuçlar neticesinde diğer araştırmacıların da güvenle uygulayabileceği bir Doğa Yoksunluğu Ölçeği elde edilmiştir. Ayrıca ölçekle ilgili öneriler sunulmuştur.