Kapitalizm ve İktisadi Adalet: Kirzner’in Perspektifi

Abstract

Avusturya iktisat okulunun 1970 sonrası en önemli temsilcilerinden biri olan Kirzner, girişimci keşif teorisiyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Kirzner’e göre girişimcinin asıl karakteri başlangıç koşullarında atıl fırsatları ortaya çıkarma yeteneğidir. Bu yetenek, girişimci keşif eylemi olarak adlandırılır. Girişimci keşif eylemi, kişinin maliyetsiz olarak elde edilebilen bir kazancın farkına vardığı eylemdir. Bu eylem neticesinde saf girişimci kârı elde edilir. Saf girişimci kârı, keşfedilen ve maliyetsiz olarak elde edilebilen kazançtır. Elde edilirken başkalarına zarar verilmediğinden de meşrudur. Kapitalist sistemin işleyişi, söz konusu saf girişimci kârına dayanır. Dağıtımcı adalet taraftarı düşünürler, girişimci kârını tam olarak anlamadıkları için kapitalist sistemi adaletsizlik ve ahlaksızlıkla suçlarlar. Girişimci keşif eylemi ve bu eylemden doğan saf girişimci kârının bilinmesi, kapitalizm ve dağıtımcı adalete ilişkin tartışmalara yeni bir bakış açısı getirmektedir. Bu çalışma Kirzner’in kapitalizme ve dağıtımcı adalete yönelik düşüncelerini irdelemektedir.