Öğretmenlerin Tükenmişlik Deneyimi: Nedenler ve Çözüm Önerileri

Abstract

Öğretmenler arasında sıklıkla gözlemlenen tükenmişlik olgusunun nedenleri, etkileri ve bu sorunun üstesinden gelmek için yapılması gerekenlerin belirlenmesi, araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimleyici örnek olay yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırma amacıyla toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmada, verilerin toplanması için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu araştırmada, çalışma grubu Mardin ilinin merkez Artuklu ilçesindeki okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim düzeylerinde görev yapan toplamda 12 öğretmenden oluşmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, öğretmenlerin tükenmişlik algılarına yönelik bulgularda duyarsızlaşma, düşük başarı hissi ve duygusal tükenme öne çıkmıştır. Duyarsızlaşma durumunda, ders yükünün fazlalığı, yönetimsel baskı ve çalışanlar arası iletişim eksikliğinin etkili olduğu ifade edilmiştir. Düşük başarı hissinde ise kişisel yetersizlik hissi, yüksek beklenti ve haksız rekabetin etkili olduğu söylenebilir. Duygusal tükenmede ise stres en önemli etken olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlar, öğretmenlerin iş stresiyle başa çıkma stratejilerinin ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu sebeple, öğretmenlerin desteklenmesi ve çalışma ortamlarının iyileştirilmesi, tükenmişlik hissinin azaltılması ile öğretmenlerin öğrencilere daha etkili bir şekilde rehberlik etmelerini sağlayabilir. Bu destek, öğretmenlerin mesleki gelişimlerini teşvik ederek iş yüklerini dengeleyerek ve psikolojik destek sunarak gerçekleştirilebilir. Ayrıca, pozitif çalışma ortamları ve işbirliği kültürü oluşturulması, öğretmenlerin motivasyonunu artırabilir, onları daha başarılı bir şekilde öğrencilerine yönlendirebilir ve öğrencilerin başarısı üzerinde olumlu etkiler yaratılabilir.