Adaptation of Organizational Citizenship Behavior Scale in Sport to Turkish Culture: Validity and Reliability Study

Abstract

Öz Örgütsel vatandaşlık, olumlu sosyal (prososyal) örgütsel davranışın alt faktörlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Spor örgütlerinde çalışan veya spor yapan bireylerin örgütsel vatandaşlık düzeyleri 90’lı yılların başından itibaren araştırmacılar tarafından sıklıkla incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı spor bilimciler tarafından defalarca araştırmalara konu edilmiş olan örgütsel vatandaşlık kavramının, spora özgü olarak geliştirilmiş ölçme aracı olan “Sporda Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği-(SÖVDÖ)”’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğinin test edilmesidir. Çalışmanın evrenini Türkiye’de farklı spor dallarında spor yapan bireyler oluşmaktadır. Çalışmanın örneklem grubunu ise kolayda örnekleme yöntemi aracılığıyla yaşları 15 ve üzeri (Xyaş=20,55±7,11) olan 307 katılımcı oluşturmuştur. Çalışmanın temelini oluşturan “Organizational Citizenship Behavior in Sport Scale” ölçeği 5 alt boyuttan (bağ kurma, toplum hizmeti, teşvik, ekstra çalışma, yardım etme) ve 22 maddeden oluşan 7’li Likert tipi (1=Kesinlikle Katılmıyorum, 7=Kesinlikle Katılıyorum) ile derecelendirilen bir ölçektir. Ölçek uyarlaması çeşitli aşamalardan geçmiştir. Öncelikle dilsel eşdeğerlik çalışması yapılmıştır. Ölçek daha sonra sırasıyla kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği, yakınsak geçerlilik ve ayrışım geçerliliği analizlerine tabii tutularak son şeklini almıştır. Güvenirlik göstergesi olarak ise Cronbach’ s Alpha iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Kapsam geçerliliği için Losche (1975) tarafından önerilen yaklaşım dikkate alınmıştır. Her bir madde için Kapsam Geçerliği Oranı (KGO) ve her ölçek faktörü için bir Kapsam Geçerliği İndeksi (KGİ) hesaplanmıştır. Hesaplamalar sonucunda her alt maddenin KGO'sunun 0,80'i, her faktörün KGİ'sinin ise 0,67'yi aştığı belirlenmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliği doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeğine ilişkin DFA sonuçlarına göre; modifikasyon indeksi, ilgili maddelerin dahil edilmesiyle model uyumunun teorik olarak iyileştirilebileceğini göstermiş ve bu nedenle model yeniden tanımlanmıştır. Toplam uyum indeksleri (GFI=0,901) ve karşılaştırmalı uyum indeksleri (CFI=0,940) önerilen eşik olan 0,90'ı aştı. Tahmin edilen hataların ortalama karekökü 0,054 olarak tespit edildi. Bu sonuçlar modelin verilere iyi uyum sağladığını göstermektedir. Ayırt edici geçerliği test etmek için MSV