Üniversite Öğrencilerinin Deprem Bilgi Düzeyleri ve Sürdürülebilir Deprem Farkındalık Düzeylerinin Araştırılması: Spor Bilimleri Örneği

Abstract

Depremler dünyanın en büyük doğal afetlerinden biridir ve genellikle en tehlikeli olanıdır. Bu doğal bir fenomen veya insan yapımı bir hasar olabilir. Aynı zamanda birçok cana, ekonomik kayıplara ve ruhsal bunalımlara neden olur. Bu tür depremlerin zararlarından korunmak için üniversite öğrencilerinin depremler hakkında yeterli bilgiye sahip olmaları önemlidir. Bu nedenle gelecekte ülkenin önemli iş gücünü oluşturacak olan üniversite öğrencilerinin deprem bilincinin belirlenmesi, doğal afetler ve özellikle deprem konusundaki bilgilerinin arttırılması, kalıcı ve uygulanabilir bilgi birikimine sahip olmaları noktasında, deprem bilgi ve deprem farkındalık düzeylerinin belirlenmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktır. Bu çalışma nicel bir araştırmadır ve tarama modeli uygulanmıştır. Araştırma da Genç ve Sözen (2022) tarafından geliştirilen; “Deprem Bölgeleri Dağılışı Bilgisi” (7 m), “Deprem Etkileri Bilgisi” (7 m) ve “Deprem Eğitimi” (5 m) 3 alt boyut, 5’li likert yapıda ve 19 olumlu maddeden oluşan “Deprem Bilgi Düzeyi Ölçeği” ve yine Genç ve Sözen (2021) tarafından geliştirilen; “Deprem Yapı İlişkisi” (4 m), “Depreme Hazırlık Uygulaması” (11 m), “Depreme Hazırlık” (7 m) 3 alt boyut, 5’li likert yapıda ve 22 maddeden oluşan “Sürdürülebilir Deprem Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Atatürk Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören 128 kadın ve 216 erkek olmak üzere toplam 344 öğrenci oluşturmaktadır. Katılımcıların cinsiyetlerine ilişkin sürdürülebilir deprem farkındalığı düzeylerinin karşılaştırılmasında; Deprem Yapı İlişkisi (p=0,001) alt boyutunda anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Buna göre; deprem yapı ilişkisi alt boyutunda erkek katılımcıların ortalama puanlarının, kadın katılımcıların ortalama puanlarından daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yaş değişkenine göre; deprem hazırlık uygulaması (p=0,05) alt boyutunda anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Buna göre; 21-25 yaş arasındaki katılımcıların ortalama puanları, diğer yaş gurubunda bulanan katılımcıların ortalama puanlarından daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bölüm değişkenine ilişkin deprem bilgi düzeyleri karşılaştırıldığında; deprem etkileri bilgisi (p=0,01) alt boyutunda anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Buna göre; Rekreasyon bölümü öğrencilerinin ortalama puanlarının, diğer bölümler oranla daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Afet yönetimi hakkında bir eğitim alma değişkenine ilişkin sürdürülebilir deprem farkındalıkları düzeyleri karşılaştırıldığında tüm alt boyutlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p<0.05). Buna göre; afet yönetimi hakkında eğitim alan öğrencilerin, eğitim almayan öğrencilerden daha fazla ortalamaya sahip oldukları belirlenmiştir. Okuduğunuz fakültede afet yönetimi hakkında bir ders/eğitim almak ister misiniz değişkenine ilişkin deprem bilgi düzeyleri karşılaştırıldığında herhangi bir anlamlı farklılık bulunamamıştır. Buna göre; Deprem etkileri bilgisi ve deprem eğitimi alt boyutlarında eğitim almak istemeyen öğrencilerin ortalama puanlarının eğitim almak istemeyen katılımcıların ortalama puanlarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.