Bağımsızlık Sonrası Orta Asya’da Kamu Yönetimi: Kazakistan Örneğinde Yapı ve Reformlar

Abstract

1991 yılına kadar Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği bünyesindeki ülkelerinden biri olan Kazakistan, devlet mülkiyetine dayalı ekonomi ve merkeziyetçi idari yapıya sahipti. Sovyet düzenin oluşturduğu artan merkezileşme ve buna bağlı yönetim zorluğu, zaman içerisinde bir takım idari reformların yapılmasını gerekli kılmıştı. Yapılan reformların Birliğin dağılmasını engelleyememesi, arasında Kazakistan Cumhuriyeti’nin de bulunduğu Sovyetler Birliği’ndeki devletlerin bağımsızlığını ilan etmesiyle sonuçlanmıştır. Devralınan Sovyet sisteminin işlevsizliği, bağımsız Kazakistan’ın kalkınması için engel oluşturduğundan, Kazakistan’da bir dizi idari reform yapılmıştır. Bu çalışmada, bağımsızlık sonrası Kazakistan’daki kamu yönetimi yapısı ve gerçekleştirilen reformlar incelenmektedir. Çalışma, Kazakistan kamu yönetimi reformlarına bütüncül bakabilmeyi ve reformların kapsamının analizini amaç edinmektedir. Reformların kapsamına öncelikli olarak birincil kaynaklar incelenerek ulaşılmıştır. Çalışmanın yöntemi, birincil kaynakların analizine, ikincil kaynakların ise gözden geçirilmesine dayanmaktadır. Çalışma sonucunda, Kazakistan’da gerçekleştirilen reformların, Yeni Kamu Yönetimi anlayışı ilkelerinde inşa edildiği görülmektedir. Kazakistan’daki kamu yönetimi reformunu; yapı oluşturma (1991-2001), modernize etme (2002-2011) ve geliştirme (2012-2021) olmak üzere üç aşamaya ayırmak mümkündür.