Doğu Bloku Ekseninden Avrupa Birliği'ne Üye Olan Ülkelerde Ekonomik Değişim

Abstract

İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte dünyada ekonomi ve siyaset alanında değişimler başlamıştır. 1950’li yıllardan sonra dünya ekonomisi ve siyaseti iki kutuplu hale dönüşmüştür. Bu kutuplar kapitalist ve sosyalist sistemlerden oluşmuştur. Sosyalist sisteme Sovyetler Birliği öncülük yaparken, kapitalist sisteme ise ABD öncülük yapmıştır. Sovyetler Birliği’nin öncülük yaptığı sistem Doğu Bloku ve Bloka üye ülkeleri de kapsamaktadır. Doğu Bloku varlığı yaklaşık 40 yıl sürmüş, 1991 yılı sonunda Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla sona ermiştir. Gelişmiş Batı ülkeleri ve kapitalist sistemle rekabet edemeyen Blok, 1980’li yılların sonunda dağılma sürecine girmiştir. Doğu Blokunun dağılması sosyalist veya merkezi kumanda ekonomik sistemin son bulmasına neden olmuştur. Eski Doğu Blokuna üye olan ülkeler piyasa ekonomisine geçme kararı almışlardır. Merkezi ve Doğu Avrupa’da yer alan eski Doğu Bloku ülkeler kısa sürede piyasa ekonomisine geçiş reformlarını başarıyla tamamlamışlardır. Netice olarak Avrupa Birliği (AB) ve NATO gibi önemli kuruluşlara üye olmuşlardır. Günümüzde eski Doğu Bloku ülkeleri AB’nin ekonomi adına önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu çalışmada, bir zamanlar merkezi planlı ekonomik sistem ile yönetilen, sistemin dağılmasıyla piyasa ekonomisine geçiş kararı alan bazı ülkelerin ekonomileri incelenmiştir. Piyasa ekonomisine geçiş sonrasında AB’ye entegre olan bu ülkelerin ekonomilerindeki değişim ele alınmış ve yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda, Avrupa Birliğine üye olan eski Doğu Bloku ülkelerin makroekonomik yapılarındaki önemli değişimlerin olduğu bulguları elde edilmiştir.