Endemik Onosma nana DC.’nin Kimyasal Bileşimi, Antimikrobiyal, Antioksidan ve Enzim İnhibisyon Aktivitesinin Araştırılması

Abstract

Türkçe adı “Emzik otu” olarak bilinen Onosma türleri, etnobotanik açıdan oldukça değerlidir. Bu çalışmada, Onosma nana’nın toprak üstü ve kök kısımlarının farklı çözücülerle (etanol, metanol ve etil asetat) elde edilen ekstrelerinin antioksidan, antimikrobiyal, enzim inhibisyon (α-amilaz, α-glukozidaz ve tirozidaz) ve DNA koruyucu aktivitesi ile fenolik bileşen analizinin (HPLC) yapılması amaçlanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, etanol ekstrelerinin diğer ekstrelere nazaran araştırılan özellikler bakımından daha etkin olduğu bulunmuştur. Etanol ekstrelerinin major fenolik bileşeni rosmarinik asit (kök: 2883.3 μg/g ekstre, toprak üstü: 11187.5 μg/g ekstre) olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bitkinin oldukça etkili antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu bulunmuştur (S. epidermidis ve P. vulgaris: MİK 32µg/mL). Bitkinin DNA koruyucu etkisi ve antimikrobiyal özellikleri ilk defa araştırılmıştır. Bitkinin doğal bir ajan olarak kullanılma potansiyeli olduğu söylenebilir. Bunun yanısıra, tespit edilen aktivitelerin detaylı çalışmalarla desteklenerek etki mekanizmalarının aydınlatılması ticari öneminin anlaşılması bakımından gereklidir.