Osmanlı’dan Cumhuriyete Anadolu’da Karga İstilaları ve Kargalara Karşı Yürütülen Mücadeleler (1860-1965)

Abstract

Ekonomisi tarıma dayanan toplumlar çekirge ve domuz başta olmak üzere tarımsal üretime zarar veren çeşitli hayvanlara karşı yüzyıllar boyunca mücadele etmek zorunda kalmışlardır. Tarlalardaki ekinlere, bağ ve bahçelerdeki meyvelere zarar veren kargalar da tarım toplumlarının mücadele ettiği hayvanlardan biri olagelmiştir. Bu mücadele çoğu zaman çiftçiler ve halk eliyle sürdürülmüş; yerel ve mahalli yönetimler almış oldukları kararlar ve çıkarmış oldukları kanunlarla mücadelenin yasal ve idarî zeminini hazırlamışlardır. İdarî ve yasal düzenlemelerle mücadelenin kimler tarafından hangi şartlar altında nasıl gerçekleştirileceği belirlenmiş; ödül ve ceza mekanizması işletilerek halkın yürütülen mücadeleye katılımı teşvik edilmiştir. Kargalar yalnızca kırsal alanda geçimini çiftçilikle temin eden köylülerin değil aynı zamanda şehir ve şehirliler için de büyük bir sorun olabilmişlerdir. Çalışmanın ilk kısmında Osmanlı Arşiv belgeleri üzerinden Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Edirne ve İstanbul çevresinde karşılaşılan karga istilaları ve bunlara karşı alınan önlemler ve yürütülen mücadelelere değinilmiştir. İkinci kısımda ise Cumhuriyet döneminde Anadolu’nun çeşitli şehirlerinde yapılan mücadeleler dönemin ulusal gazeteleri ve Meclis Tutanakları üzerinden aktarılmaya ve değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada Anadolu topraklarında bir zararlı olarak kargalara karşı yürütülen mücadeleler, halkın şikayetleri, alınan önlemler, idarî ve yasal düzenlemeler ile mücadele yöntemleri ve elde edilen sonuçlar aracılığıyla anlatılmaya ve değerlendirilmeye çalışılmıştır.