Dünya’nın En Değerli Süstaşlarından Biri Olan Painit Mineralinin, Jeolojik ve Mineralojik Olarak Bulunabilirliğinin İrdelenmesi; Türkiye’de Painit Var mıdır?
-
Published:2024-02-20
Issue:
Volume:
Page:
-
ISSN:1016-9164
-
Container-title:Türkiye Jeoloji Bülteni / Geological Bulletin of Turkey
-
language:tr
-
Short-container-title:Türkiye Jeol. Bült.
Author:
Hatipoğlu Murat1ORCID, Yanık Gürsel2ORCID, Çoban Evrim3ORCID
Affiliation:
1. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ, İZMİR MESLEK YÜKSEKOKULU 2. KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ 3. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Dünyada bugüne kadar keşfedilmiş 4.000’den fazla mineral olmasına karşın, bazıları doğada çok nadir bulundukları için, koleksiyonel bakımdan çok değerlidirler. Bu minerallerden dünyanın en nadir ve en değerli olanlardan birisi de painit [CaZrB(Al9O18)] mineralidir. Güneydoğu Asya'da Myanmar (Burma)'da 1950'lerde keşfedildikten sonra, bu nadir koleksiyonel ve mücevher taşının, çok yüksek maddi değeri nedeniyle, başka ülkelerde de bulunma ihtimali üzerine araştırmalar sürekli yapılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, painit mineralinin mineralojik ve gemolojik özelliklerini benzer minerallerle kıyaslamalı olarak ortaya koyarak, Türkiye'de painit mineralinin nasıl aranabileceği ve bulunabileceği örnek bir çalışma yapmaktır. Painitlerin, jeolojik olarak magmatik kökenli lökogranitler ile metamorfik kökenli mermerlerin dokanaklarındaki skarn kuşaklarında oluştukları ve bulundukları bilinmektedir. Sonuç olarak, eğer Türkiye'de bir painit minerali aranacaksa ve süstaşı olarak değerlendirilecekse; bu mineralin jeokimyasal bileşiminde mutlaka Ca, Zr ve B gibi elementlerinin yüzde miktarları göz önüne alınmalı, korundum, spinel vb. minerallerinin oluşum ortamlarına benzer jeolojik ortamlarda aranmalıdır. Özellikle, magmatik kayaçlar ile karbonatlı kayaçların metamorfizma kontağında, skarn kuşaklarının ve/veya bunların alüvyonlarında araştırılması gerekir.
Publisher
Turkiye Jeoloji Bulteni
Reference28 articles.
1. Armbruster, T., Dobelin, N., Peretti, A., Gunther, D., Reusser, E. & Grobety, B. (2004). The crystal structure of painite CaZrB[Al9O18] revisited. American Mineralogist, 89, 610-613. https://doi.org/10.2138/am-2004-0415 2. Ay, A.M., Hatipoğlu, M., Günel, H., Kılınçarslan, S. ve Velioğlu, T. (2013). Doğanşehir (Malatya) yakut oluşumlarının yayılımının tespiti ve oluşum kökenine ait yaklaşımlar [Determination of ruby formation and approaches to the origin in Doğanşehir (Malatya)]. 66.. Türkiye Jeoloji Kurultayı (1-5 Nisan), Ankara, 222-223. 3. Berry, L.G., Mason, B. & Dietrich, R.V. (1983). Mineralogy, 2nd Ed. W.H. Freeman and Co. USA. 4. Claringbull-Gordon, F., Hey M. H. & Payne, C. J. (1957). Painite, a new mineral from Mogok, Burma. Mineralogical Magazine, 31, 42-425. https://doi.org/10.1180/minmag.1957.031.236.11 5. Hatipoğlu, M., Türk, N., Chamberlain, S. C. & Akgün, A. M. (2010). Gem-quality transparent diaspore (zultanite) in bauxite deposits of the İlbir Mountains, Menderes Massif, SW Turkey. Mineralium Deposita, 45(2), 201-205. https://doi.org/10.1007/s00126-009-0262-2
|
|