GAZHANELERDE DÖNÜŞÜMÜN DUBLİN İLKELERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ ve YEDİKULE GAZHANESİ İŞLEV ÖNERİSİ

Abstract

19.yüzyılda varlığı yoğun olarak hissedilen Sanayi devrimi teknolojiye yön verdiği kadar şehirlerin kentleşme süreçlerine de yön vermiştir. Ulaşım ağları, bu ağlara ve su kaynaklarına yakın konumlanan geniş kapsamlı sanayi tesisleri, tesis çalışanları için üretilen konut ve lojmanlar dönemin kentlere kattığı önemli donatılardır. Nüfus artışları ve hızlı şehirleşme hareketleri ile kentlerin merkezlerinde kalan bu sanayi alanları 1950’li yıllardan itibaren değişen üretim sistemleri nedeniyle terk edilmişlerdir. Bu merkezi konumları ve geniş kullanım potansiyelleri nedeniyle tüm dünyada kentsel dönüşüm ve yeniden işlevlendirme projelerinin cazip alanları haline gelmişlerdir. Çalışmada, kullanım dışı kalmış endüstriyel miras alanlarından Yedikule gazhanesine odaklanılmıştır. Bu yapının atıl durumundan çıkarılarak güncel ve doğru bir işlevle sürecine devam etmesi ve kentsel belleğe katkıda bulunması hedeflenmektedir. Doğru işlevi belirleyebilmek amacıyla önce endüstri mirasının belgelenmesine, korunmasına, konservasyonuna, değerinin anlaşılmasına yardımcı olmak amacıyla 2011 yılında kabul edilen Dublin ilkeleri açıklanmış ve tablolaştırılmıştır. Gazhane yapılarının tanınır dünya örnekleri Viyana Simmering ve Londra King’s Cross Gazhaneleri ve ülkemizde işlevlendirilmiş Hasanpaşa ve Kuzguncuk Gazhane yapıları ilke tabloları yardımıyla çözümlenmiş ve değerlendirilmiştir. Çalışma konusu Yedikule Gazhane birimleri detaylı olarak tanımlanmıştır. Yapıyı alan olarak seçen mimari yarışmalar ve araştırma içerikli yazılı materyaller işlev önerisi açısından derlenmiştir. Bulgular değerlendirilip yorumlanarak öneri geliştirilmiştir.