TRAKYA BÖLGESİ BİZANS DÖNEMİ DİNİ YAPILARININ İNCELENMESİ

Abstract

Asya ile Avrupa arasındaki geçiş yolları üzerinde konumlanan ve tarih boyunca çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapan Trakya, Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasından sonra Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) sınırları içerisinde kalmıştır. Doğu Roma İmparatorluğu’nun (Bizans) Doğu Trakya'da hüküm sürdüğü dönemde Edirne, Enez ve Marmara Ereğlisi gibi kentler birer piskoposluk merkezi olmuştur. Buna bağlı olarak bölgede birçok dini yapı inşa edilmiştir. Bu çalışmada, Trakya Bölgesi’nin Kırklareli, Tekirdağ ve Edirne sınırlarında yer alan Bizans Dönemi dini yapıları ele alınmıştır. Çalışma ile Bizans dini yapılarının -günümüze tamamı, bir bölümü ya da izleri ulaşmış- tespit edilmesi; tespit edilen yapıların mimari özelliklerinin incelenmesi, incelemeler sonucunda dönemlerine ve plan özelliklerine göre sınıflandırılarak tarihi, mimari ve sanatsal değerlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma sürecinde, literatür taraması yapılarak yapılara ilişkin yazılı kaynaklar ve çizimler incelenmiştir. Yapıların mevcut durumlarını tespit etmek amacı ile yerinde incelemelerde bulunulmuş ve günümüz durumları fotoğraflarla belgelenmiştir. Sonuç olarak incelenen yapılar Bizans’ın erken dönemlerinden geç dönemlerine kadar farklı tarihsel dönemlerin özelliklerini yansıtmaktadır. Planlama özellikleri analiz edildiğinde bazilikadan yonca plana, kapalı Yunan haçından serbest haç plana çeşitlilik göstermektedir. Ayrıca bölgenin hem kagir hem de kaya oyma yapı örneklerine sahip olması yanı sıra sayıca fazla örneğin bulunması Trakya’yı Bizans’ın önemli bir bölgesi konumuna taşımaktadır.