Bataklık ve Bozkır: Kemal Tahir’in Devlet Ana ve Bozkırdaki Çekirdek Romanlarında Birey İnşası

Abstract

Kemal Tahir’in romanları, toplumsal meselelere odaklanması yönüyle sosyal bilimler disiplinleri tarafından farklı yönleriyle ele alınmıştır, fakat Kemal Tahir’in romancılığının toplumsal meseleleri ele almada onu sosyal bilimcilerden hangi yönleriyle farklılaştırdığının üzerinde ayrıca durmak gerekmektedir. Bu çalışma, Kemal Tahir’in romanlarının her birinin, konu ettiği dönem ve ilişkiler bütünün ötesinde bir Kemal Tahir romanları evreni olarak niteleyebileceğimiz bütünlüğün temeli olarak bireyin (özelde ise Türk bireyinin) toplumsal inşası meselesini ele aldığına işaret etmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede kitap olarak ilk yayımı aynı yıl içinde (1967) gerçekleştirilen Bozkırdaki Çekirdek ve Devlet Ana romanlarında, yaşanılan fiziki ve sosyal çevrenin baskısının Türk bireyinin şekillenişini, toplumsal hayata cevap ve çözüm üretme biçimini nasıl belirlediğine bakılmaktadır. Bozkırdaki Çekirdek’te köy enstitüleri ve aydın-halk ikiliği, Devlet Ana’da ise bir çözülüş dönemi içindeki Anadolu’da toplumsal örgütlenmeyi yeniden inşa etme etrafında konu ilerlerse de, farklı dönemlere ve meselelere odaklanan bu iki eserin, Kemal Tahir romanları evreninin nirengi noktasını oluşturacak şekilde örtüşen bir karaktere sahip oldukları vurgulanmaktadır.