Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. Yılında Coğrafya Eğitimi ile İlgili Türkçe Çalışmaların İçerik Analizi (1997-2022)

Abstract

Ülkemizde öğretmen yetiştiren kurumların üniversitelere devredilmesiyle birlikte coğrafya eğitimiyle ilgili çalışmaların sayısı giderek artmıştır. Bu alanda yayımlanan doktora tezleri ile araştırma makalelerinin analiz edilmesi, araştırmacıların yapılmış çalışmalardan haberdar olmasını sağlayacaktır. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında, coğrafya eğitimi araştırmalarında gelinen noktanın değerlendirilmesi yarınlara daha emin adımlarla ilerleyebilmek adına büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmayla, coğrafya eğitimi alanında hazırlanmış tez ve makalelerin çeşitli değişkenler bakımından yönelimlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Nitel araştırma geleneği içerisinde yer alan içerik analizi deseninde gerçekleştirilen bu araştırmanın örnekleminin belirlenmesi için amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bunun için Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan 102 doktora tezi, TR Dizin veri tabanında yer alan 397 araştırma makalesi olmak üzere toplam 499 adet çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmaların analiz edilmesinde her sorunun bir tema olarak değerlendirildiği 40 sorudan oluşan içerik analizi yönergesi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, incelenen çalışmaların büyük bir bölümü 2013 yılında (f=40; %8,02), İstanbul ilinde (f=58; %16,38), erkek araştırmacılar (f=387; %77,56) tarafından ölçme ve değerlendirme konularını (f=146; %29,26) incelemek üzere makale türünde (f=397; %79,56) ve betimsel araştırma deseninde (f=275; %55,11) gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, coğrafya eğitimi alanında nitel ve karma yöntemlere göre hazırlanan, daha az çalışılan konu alanlarında ve farklı örneklem türlerinde daha fazla çalışmaya gereksinim olduğu anlaşılmıştır.