Sivil Dinden Politik Dine Teopolitik Haller

Abstract

Sivil din ve politik din kavramları literatürde ayrı olarak ele alınsalar da birbirleri arasındaki ilişkiye odaklanan çok sayıda çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada politik-teoloji ve teoloji-politik kavramlarının sivil din ve politik din oluşumlarındaki etkisi değerlendirilmiş, Rousseau, Durkheim ve Bellah’ın düşünceleri doğrultusunda irdelenen sivil dinin politik dine geçişin zemini olup olmayacağı tartışılmış, politik din farklı yaklaşımlar çerçevesinde ortaya konularak sivil din ve politik din arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılmıştır. Fenomenoloji yöntemiyle kavramların kendilerine gidilmiş ve örnekler üzerinden değerlendirmelere yer verilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda politik-teoloji ve teoloji-politik dönüşümlerin sivil din ve politik din oluşumlarında olması gerektiği, Rousseau’nun teorisi ve dünyadaki uygulamalarına bakıldığında sivil din ve politik din arasında ince bir çizginin bulunduğu ve aralarında geçişkenliğin karşılıklı olarak mümkün olduğu, sosyalizm temelli politik din oluşumlarının ise yerel politik din formlarına dönüşebildiği ortaya konulmuştur. Küreselleşme gerçeği ve onun etkilediği muhafazakâr reflekslerin sivil dinden politik dine, politik dinden sivil dine yeni dönüşümlere neden olabileceği öngörülmüştür.