Affiliation:
1. ANKARA ÜNİVERSİTESİ, DİL VE TARİH COĞRAFYA FAKÜLTESİ, ESKİÇAĞ DİLLERİ VE KÜLTÜRLERİ BÖLÜMÜ
2. ANKARA ÜNİVERSİTESİ, DİL VE TARİH COĞRAFYA FAKÜLTESİ, TARİH BÖLÜMÜ
Abstract
Klasik Çağ’da Atina, siyasi ve hukuki varlığı bakımından bir yurttaşlar topluluğu olsa da kültürel ve ekonomik varlığını güçlendirmek için bünyesine kattığı büyük orandaki göçmen (metoikos) nüfusu ile çeşitlilik arz eden bir sosyolojik yapıya sahipti. Politik açıdan aktif olmayan bu göçmenler, Atina’da demokrasi ve oligarşi gerilimlerinin yaşandığı, kimi yurttaşların devletin varlığına adeta kastettiği tarihi dönem içinde, varlıklarının ve aslında sistemin de devamlılığının sağlanması açısından demokrasi siyasal düzeni tarafında duruş sergilemiş ve bizzat, devletin bekasından taraf olan diğer yurttaşlar ile birlikte direnişçiler arasında saf tutmuşlardı. MÖ 411 ile MÖ 404 tarihlerinde gerçekleşmiş olan iki büyük oligarşik devrim hareketinin en önemli tanıklarından biri, kendisi de Atina’da göçmen bir aileye mensup olan Hatip Lysias olmuştu. Lysias MÖ 404 yılında aralarında Eratosthenes'in de bulunduğu Otuzlar Hükümeti üyeleri tarafından tutuklanmış, tüm mallarına el konulmuş ve erkek kardeşi Polemarkhos bu süreçte Eratosthenes tarafından öldürülmüştü. Demokrasinin tekrar kurulmasının ardından (MÖ 403/2) yargılanmasına başlanan Eratosthenes’in davasına müdahil olan Lysias, Eratosthenes’e Karşı adlı söylevi ile sanığın, kardeşi Polemarkhos’un ölümünden sorumlu olduğunu kanıtlama ve onu bu işten mahkûm etme amacındadır. Bunu yaparken suçlamasını siyasal düzleme oturtarak genişleten hatip, hem Atina tarihinin bu en bunalımlı dönemi üzerine bir belge oluşturmuş hem de Atina’daki sistem üzerinden göçmenlik ve yurttaşlık üzerine tespit ettiği fikirlerle konunun her devirde tartışmaya açık olduğunu yalın bir dille ortaya koymuştur.
Publisher
Archivum Anatolicum, Ankara University
Reference34 articles.
1. Adams, Charles Darwin (ed.). Lysias: Selected Speeches. Norman, London: University of Oklahoma Press, 1970.
2. Albini, Umberto (ed.). Lisia. I discorsi. Florence: Sansoni, 1955.
3. Bakewell, Geoff. “Lysias 12 and Lysias 31: Metics and Athenian Citizenship in the Aftermath of the Thirty”, Greek, Roman, and Byzantine Studies 40 (1999): 5-22.
4. Christ, Matthew R. “Legal Self-Help on Private Property in Classical Athens”, The American Journal of Philology 119/ 4 (1998): 521-545.
5. Garland, Robert. Wandering Greeks: The Ancient Greek Diaspora from the Age of Homer to the Death of Alexander the Great. Princeton: Princeton University Press, 2014.