Davvisámegiela máŋggaidlogu illatiivva variašuvdna Ohcejoga guovllus-Reference-Cited by-同舟云学术

Davvisámegiela máŋggaidlogu illatiivva variašuvdna Ohcejoga guovllus

Published:2023-03-16 Issue: Volume: Page:83-109
ISSN:1894-0498
Container-title:Sámi dieđalaš áigečála
language:
Short-container-title:SDA

Author:

Rasmus Sierge

Abstract

Dán čállosa fáddán lea máŋggaidlogu illatiivva variašuvdna ja nuppástuvvan Ohcejoga guovllu hállojuvvon davvisámegielas. 1900-logus leat dáhpáhuvvan stuorra servodatlaš nuppástusat ja dáinna dutkamiin čielggadan mo dat leat váikkuhan sámegillii. Dálá giellaoahpaid kásussojaheamis lea máŋggaidlogu illatiivvas eanet go dušše okta sojahangeažus. Bárahisstávval nomeniid sojahangeažus lea -idda ja eará máttajoavkkuin lea -ide. Kásussojaheami variašuvdna gullo maiddái hállojuvvon gielas ja eandaliige bárrastávvalja kontrakšuvdnanomeniid illatiivasojahusas lea girjáivuohta. Lean čohkken dutkanmateriála Sámi kulturarkiivva čoakkáldagain, iežan dahkan jearahallamiin ja Yle Sámi rádiojearahallamiin. Materiála analyseremis lean sirren máŋggaidlogu illatiivva geažusvariánttaid iešguđege áigodagain riegádan informánttain ja analyseren dasto variašuvnna ja nuppástuvvama reálaáigemetodain. Boarrásamos materiálain gávdnojit njeallje geažusvariántta (-idi, -ide, -idda ja -idiidda), maid geavahus orru juohkáseamen oalle dássálagaid. Jahkečuođi beallemuttu nuppástusat, dego eváhkkoáigi, ođđasithuksen, ásodatáigi ja suopmelaččaid sisafárren, rievdadit dili mealgadit. Dáid báliid riegádan informánttaid gielas jávket guokte illatiivavariántta (-idi ja -idiidda) ja bárahisstávvalsubstantiivvaid sojahangeažus adnogoahtá maiddái deattohis stávvala maŋis. 1970-logu rájes fas leat leamašan positiivvalut nuppástusat sámegiela ektui ja giella lea fas ealáskan. Máŋggaidlogu illatiivva dáfus dat goittotge ii leat máhcahan jávkan geažusvariánttaid, muhto dan sadjái ortográfalaš (-ide) hápmi orru váldimin eanet saji ođđa áigge sápmelaččaid gielas.

Publisher

UiT The Arctic University of Norway

Reference31 articles.

1. Aikio-Puoskari, Ulla 2016: Gullos sámegiella! Sámegielaid ealáskahttima buoremus vuogit ja našuvnnalaš politihka linját Suomas, Ruoŧas ja Norggas. [Anár]: Sámediggi & Sámegiela doaimmahat. https://www.researchgate.net/publication/315727865 (30.11.2021).

2. Aikio, Samuli 1987: Yksi mieli, yksi kieli. Pohjoissaamen kirjakielen yhtenäistyminen. – Virittäjä 91 (4): 457–490.

3. Antonsen, Lene 2007: Giella buolvvas bulvii. Gáivuona sámegiela morfologiija guorahallan. Sámegiela váldofágadutkamuš, Gielladiehtaga instituhtta, Humanisttalaš fakultehta, Romssa Universitehta. https://hdl.handle.net/10037/1210

4. Antonsen, Lene & Janda, Laura 2015: Oamastanráhkadusat davvisámi girjjálašvuođas. – Vuokko Hirvonen & Johanna Johansen Ijäs & Marjatta Jomppanen & Kaarina Vuolab-Lohi (doaimm.), Symposia ávvučála. Nostalgiija, naga ja eará gielalaš ja kultuvrralaš fenomenat. Dieđut 2/2015. Guovdageaidnu: Sámi allaskuvla. 9–43. http://ansatte.uit.no/laura.janda/mypubs/Diedut%202015-2_artihkkalcoakkaldat_antonsen_janda.pdf (20.12.2021).

5. Arola, Laura 2021: Sámebaromehter 2020 – čilgehus sámegielagiid gielalaš vuoigatvuođaid ollašuvvamis. Vuoigatvuođaministeriija publikašuvnnat, Čilgehusat ja rávvagat 2021:13. Helsset: Vuoigatvuođaministeriija. http://urn.fi/URN:ISBN:978-952-259-873-8