Tipik Gelişim Gösteren 36-71 Ay Arasındaki Çocukların Adlandırdığı Sözcük Türlerinin Belirlenmesi ve Hata Analizi
Author:
MAVİŞ İlknur1ORCID, TUNÇER Aylin Müge2ORCID, SELVİ BALO Semra1ORCID
Affiliation:
1. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 2. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Sözcük bilgisi, dil gelişiminin önemli bir temel taşıdır. Bir sözcüğün çocuğun dağarcığına katılımını takip etmek anneler veya bakıcılar için erken yaşlarda kolay olabilir; ancak sözcük edinimi hızlandıkça sözcüklerin edinim yaşlarını not almak zorlaşacaktır. İleri yaşlarda ise sözcük bilgisi hakkında bilgi veren objektif testlerden yararlanılmaktadır. Bu testler uygulanırken katılımcılara farklı sözcük türlerinden (ad, eylem, sıfat vb.) resimler gösterilerek adlandırmaları istenir. Mevcut araştırma, tipik dil gelişimi gösteren 36-71 ay arasındaki çocukların resim adlandırma becerilerini ortaya koymayı ve adlandırma sırasında yaptıkları hataları analiz etmeyi hedeflemektedir. Bu çalışmada, 8-36 ay arası çocuklardaki sözcük gelişimini ebeveyn beyanına göre değerlendiren Türkçe İletişim Gelişimi Envanteri’nin (TİGE) Türkçeye uyarlanması sürecinde belirlenen ve resimlendirmeye uygun sözcükler ‘adlandırma sözcükleri’ olarak seçilmiştir. Seçilen 140 sözcüğün ait olduğu TİGE kategorileri ‘hayvanlar, taşıtlar, oyuncaklar, yiyecek ve içecekler, giysiler, vücut bölümleri, küçük ev eşyaları, mobilyalar ve odalar, evin dışı, insanlar, eylem sözcükleri, tanımlamaya yardımcı sözcükler ve yer bildiren sözcüklerdir. Çalışmaya tipik dil gelişimi gösteren 68 çocuk katılmıştır. Üç farklı yaş grubunda (36-47; 48-59; 60-71 ay) incelenen tipik dil gelişimi gösteren çocuklardan toplanan verilere bakıldığında, tüm semantik kategorilerinden alınan adlandırma puanlarının yaş ile arttığı ve çocuklarının adlandırma performanslarının birbirinden anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Çocukların isim ve eylemleri sıfat ve diğer sözcük türlerinden daha fazla doğru adlandırdığı saptanmıştır. Bu farklılık tüm karşılaştırmalarda daha büyük yaş grubu lehinde gözlenmektedir. Her yaş grubunun hangi kategoriden daha çok sözcük adlandırdığı belirlenmiş; ek olarak, çocukların adlandırma hataları analiz edilmiş ve örnekleri ile sunulmuştur.
Publisher
Milli Egitim Bakanligi Milli Egitim Dergisi
Reference32 articles.
1. Aksu-Koç, A., Küntay, A. C., Acarlar, F., Maviş, İ., Sofu, H., Topbaş, S., ve Turan, F. (2011). Türkçede erken sözcük ve dilbilgisi gelişimini ölçme ve değerlendirme çalışması: Türkçe iletişim gelişimi envanterleri: TİGE-I ve TİGE-II. TÜBİTAK 107KO58 Projesi Sonuç Raporu. 2. Baykoç-Dönmez, N. ve Arı, M. (1992). 2-30 Aylık Türk çocuklarında dilin kazanılması. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (3), 115-161. 3. Braginsky, M., Yurovsky, D., Marchman, V. A., and Frank, M. C. (2019). Consistency and variability in children’s word learning across languages. Open Mind: Discoveries in Cognitive Science, 3, 52-67. 4. Cangi, E., Selman, B., Işıldar, A. ve Yıldırım, G. (2018). Gecikmiş dil ve konuşma vakalarının ifade edici dil becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 3(2). 5. Davidoff, J. and Masterson, J. (1996). The development of Picture naming: Differences between verbs and nouns. Journal of Neurolinguistics, 9(2), 69-83. doi.org/10.1016/0911-6044(96)00004-8.
|
|