İşbirlikli Öğrenmenin Türkçe Öğretimi Programlarındaki Yerinin İşbirlikli Öğrenme Unsurları, İletişim Becerileri ve Materyaller Temelinde İncelenmesi

Abstract

İşbirlikli öğrenme, öğrencilerin öğrenme seviyesini yükseltmek amacıyla, küçük gruplar şeklinde birlikte çalışmayı esas alan bir yöntemdir. Bu yönteme, başarılı eğitim sistemine sahip ülkelerde büyük ilgi gösterilmektedir. İşbirlikli öğrenme yöntemini diğer öğrenme yöntemlerinden ayıran önemli bazı özellikleri vardır. Bunlar; güçlü bir kuramsal arka plan bilgisi, üzerinde yapılan çok sayıda bilimsel araştırmanın varlığı ve eğitimin her kademesinde uygulanabilir olmasıdır. İşbirlikli öğrenme ayrıca 21. yüzyıl becerileri olarak sınıflandırılan temel beceriler arasında yer almaktadır. İçinde bulunduğumuz dönemde çağdaş eğitim yaklaşımlarına bağlı olarak öğretim programları yeniden yapılandırılmıştır. Bu araştırmanın amacı, işbirlikli öğrenme yönteminin Türkçe öğretimi programlarındaki yerini; temel iletişim becerileri temelinde; işbirlikli öğrenme unsurları ve kullanılan materyaller üzerinden incelemektir. Çalışma, doküman inceleme yöntemini içeren nitel bir çalışma olarak planlanmıştır. İşbirlikli öğrenme yönteminin kullanılma sıklığı ve niteliğini belirlemek amacıyla, 1926 yılından günümüze belirlenen 19 Türkçe öğretimi programından ön inceleme sonucunda seçilen 17 program çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmanın en önemli bulgusu, eğitimdeki bu reformların henüz temeli atılırken, günümüzde 21 yüzyıl becerileri diye de anılan yaşamsal becerilerden önemli biri olarak işbirlikli öğrenmeye, özellikle cumhuriyetin ilk dönem programları olan 1926, 1930 ve 1936 Türkçe programlarında kayda değer ölçüde yer verilmiş olmasıdır. Yapılan doküman analizi sonucunda işbirlikli öğrenmeye birinci kademe programlarında ikinci kademe programlarından daha çok yer verildiği ve yakın tarihimizde yürürlüğe giren 2005, 2015 ve 2017 programlarında yapılandırmacı yaklaşımın hedefleriyle uyumlu şekilde işbirlikli öğrenme yöntemin yer aldığı görülmüştür. Teknolojik gelişmelerin Türkçe Öğretim Programlarındaki işbirlikli öğrenme uygulamalarına yansıması açısından konuya bakıldığında ise 1980’lerden itibaren ülkemizde yaygınlaşan dijital teknolojilerin ilk kez 2015 programında yoğunluklu olarak yer aldığı belirlenmiştir.