Planetaryum Araştırmalarının Eğilimleri: Bir Bibliyometrik Analiz

Abstract

Bu çalışmanın amacı, planetaryum konusuna yönelik bilimsel yayınların profilini ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla Web of Science Core Collection’da indekslenen planetaryum konusundaki makaleler bibliyometrik ve içerik analizi yoluyla incelenmiştir. Web of Science veri tabanından bibliyometrik analiz için 49 yayın seçilmiş iken içerik analizi için 26 yayına yer verilmiştir. Planetaryum araştırmalarının entelektüel yapısını haritalamak amacıyla bibliyometrik analiz yöntemlerinden konu haritalama, atıf ve ortak atıf analizinden faydalanılmıştır. Çalışmalarda kullanılan metodolojik eğilimler ise içerik analizi ile incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre en etkili ülkeler ABD ve Türkiye’dir. ‘‘Planetaryum’’, ‘‘astronomi’’ ve ‘‘astronomi eğitimi’’ en çok kullanılan anahtar kelimelerdir. Trundle, K.C. ve Bell, R.L. 'nin en etkili araştırmacılar olduğu bulunmuştur. En çok atıf yapılan dergi Journal of Research in Science Teaching’dir. Makale metodolojilerinin analiz sonuçlarına göre, en çok tercih edilen araştırma yöntemi nicel araştırma yöntemidir. En çok tercih edilen örneklem grupları ilkokul ve ortaokul öğrencileridir. İncelenen makalelerde, anketlerin ve görüşmelerin kullanımına yönelik bir eğilim gözlemlenmiştir. Veri analiz yöntemi olarak en fazla içerik analizinin kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu çalışmanın, araştırmacıların konu ile ilgili mevcut eğilimleri anlamalarına, olası araştırma boşluklarını belirlemelerine, bilimsel iş birliği ve iletişim kurmalarına yardımcı olması beklenmektedir.