Aydeniz Yöntemiyle Şanlıurfa İlinin Meteorolojik Kuraklık Riski Altındaki Alanlarının Belirlenmesi

Abstract

Kuraklığın şiddeti, sıklığı ve alansal boyutu hakkında geliştirilen kuraklık indeksleri yardımıyla kuraklıkla ilgili önemli bilgiler elde edilebilmektedir. Yüz ölçümü olarak 19.242 km² olan Şanlıurfa ilinde yürütülen bu çalışmada; Aydeniz Yıllık Nemlilik Katsayısı (N(ks)yıllık) yardımıyla Şanlıurfa ilinin meteorolojik kuraklık riski altındaki alanlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Şanlıurfa il sınırları içerisinden ve dışarısından 11 adet meteoroloji gözlem istasyonundan uzun yıllar aylık olarak temin edilen; toplam güneşlenme süresi (saat), ortalama nispi nem (%), ortalama sıcaklık (ºC) ve toplam yağış (mm) serileri indis değerinin hesaplanmasında kullanılmıştır. Her istasyon için Aydeniz N(ks)yıllık değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen N(ks)yıllık serilerinde eksik yıllara sahip olan istasyonlar ile seri uzunluğu tam olan istasyonlar arasında %5 önem düzeyinde korelasyon ve regresyon analizleri uygulanarak eksik yıllar tamamlanmıştır. Her istasyon için elde edilen N(ks)yıllık serilerinin ortalamaları kullanılarak Ters Uzaklık Yöntemi ile 100x100 m çözünürlükte Şanlıurfa iline ait ‘’Aydeniz N(ks)yıllık İklim Sınıfı’’ haritası üretilmiştir. Elde edilen bulgulara göre Şanlıurfa ilinin sırasıyla kuzeyden güneye "Kurak", "Çok Kurak" ve "Çöl" iklim sınıfları ile temsil edildiği ve tüm ilin farklı şiddetlerde meteorolojik kuraklık riski altında olduğu sonucuna varılmıştır. Tüm bu bilgiler dikkate alındığında, Suriye sınırından kuzeye doğru Ceylanpınar, Akçakale, Harran, Viranşehir, Suruç ve Şanlıurfa il merkezini kapsayan bölge, kuraklıktan öncelikli etkilenecek alanlar olarak belirlenmiştir.