Sosyal Bilim Araştırmalarında VOSviewer ile Bibliyometrik Haritalama ve Örnek bir Uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sosyal bilim alanındaki araştırmalara dayalı bir uygulama gerçekleştirerek VOSviewer bibliyometrik haritalama programının kullanımını incelemektir. Bu doğrultuda, VOSviewer bibliyometrik haritalama programı ele alınmış; bibliyografik eşleşme, ortak atıf, ortak yazarlık, kavram birlikteliği, atıf ağı gibi temel analiz teknikleri uygulanmış ve bunların analiz birimi olan belge, kaynak(lar), yazar(lar), kuruluş(lar), ülke, referanslar, anahtar kelimeler ve özet kısaca sunulmuştur. Yöntem ve uygulama aşamasında ise, mevcut araştırmanın sistematiğine uygun olarak bilimsel haritalama yaklaşımı kullanılmış ve Scopus veri tabanından ilgili 907 çalışma üzerinde analizler gerçekleştirilerek örnek uygulama yapılmıştır. Araştırma bulguları, VOSviewer bibliyometrik haritalama programının sosyal bilim araştırmalarındaki kullanımının geçen on yılda her geçen yıl artma eğiliminde olduğunu göstermiştir. Araştırmanın sonuçları, atıf ağı en yüksek araştırmanın Van Eck tarafından 2010 yılında gerçekleştirildiğini, alanda ülke iş birliğinin en fazla Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nde; alanın öncü araştırmacılarının Waltman ve Van Eck; alana en fazla katkı sağlayan kaynakların Scientometrics ve Sustainability; alanda yapılan çalışmaları temsil eden temel kavramların ise Vosviewer, haritalama, atıf analizi, yazılım, araştırma trendi, bilim haritalama, Scopus ve Web of Science olduğunu göstermiştir. Araştırma sonuçlarından hareketle gelecek araştırmalar için dikkat çekici bir dizi öneri sunulmuştur.