Alman Yönetim Bilimini Yeniden Kurma Çabaları: Walter Norden ve Yönetim Alanının Sınırlarını Çizmek

Abstract

Alman yönetim bilimi, Kameral-Polizey Bilim ile doğan ve Devlet Bilimi üzerinden gelişen önemli bir gelenektir. İkinci Dünya Savaşı sonrasında ise ABD kamu yönetiminin etkisine girmesiyle tamamen farklı bir yöne kaymıştır. Ancak öncesinde de idare hukuku, iktisat vb. disiplinlere nesnesini yitirmiş, gözden düşmüştür. Alman yönetim bilimi geleneğini canlandırmak için çeşitli başarısız çabalara rastlanmaktadır. Bu geleneği canlandırmak isteyenler arasında ayrıksı bir örnek de vardır: Walter Carl Norden. Çalışmanın temel tezi, Norden’ın Alman yönetim bilimi geleneğini canlandırmak istediği, ancak döneminin güncel sorunları bağlamında pratiğe dönük bir yönetim bilimi oluşturmaya çalışarak başarısız olduğudur. Alman yönetim biliminin geçtiği süreçler, Türk alan yazınında son dönemdeki bazı çalışmalar dışında yeterince incelenmemiştir. Dolayısıyla aksini iddia etse de Norden’ın yeniden kurmak istediği Alman yönetim bilimi geleneğinin devleti nesnesi yapan yaklaşımından uzaklaşmıştır. Almanya’da ve döneminin ana akımının dışında dikkat çekici biçimde piyasa / işletme tekniklerinin devlette de kullanılmasını önermesi, yönetim bilimi geleneğini canlandırma çabalarının bir diğer yolu olarak üniversitelerde ayrı bir bilim dalı olarak öğretilmesi, devlette görev yapacakların bu eğitimden geçmelerinin sağlanmasına dair çabaları ilgi çekicidir ve çalışmada ele alınacaktır. Bir diğer amaç Norden’ın Alman yönetim bilimi geleneği bağlamında Türk alan yazına tanıtılmasıdır. Amacı açısından kuramsal olan çalışmanın, Alman yönetim biliminin tarihsel süreç içerisinde doğuşu ve gelişimine ilişkin Türk alan yazındaki son dönem verilen eserleri tamamlayıcı olacağı, Norden ve yönetim bilimi anlayışını açıklayarak farklı bir yaklaşımı tartışmaya açacağı değerlendirilmektedir. Öte yandan inceleme yaklaşımı açısından açıklayıcı olan çalışmada öncelikle araştırma tekniği açısından birincil kaynaklardan, Norden’ın yönetim bilimi bağlamında yazdığı eserlerden, ilgisi ölçüsünde diğer Alman bilim insanlarının çalışmalarından yararlanılmıştır.