Osmanlı’nın Sol Basını İştirak, İnsaniyet, Medeniyet ve Sosyalist Gazeteleri-Reference-Cited by-同舟云学术

Osmanlı’nın Sol Basını İştirak, İnsaniyet, Medeniyet ve Sosyalist Gazeteleri

Published:2023-12-30 Issue:9 Volume:6 Page:42-95
ISSN:2687-5624
Container-title:Akademik Tarih ve Araştırmalar Dergisi
language:
Short-container-title:

Author:

ÖZHAZİNEDAR Tuba^ORCID

Abstract

Meşrutiyet’in ilanı önemli sosyal ve siyasi değişimlere neden olmuştur. Bu değişimler Osmanlı Devleti’nde fikirsel gelişmeleri meydana getirmiştir. Ortaya çıkan yeni fikirler basını, düşünce hayatını, siyasi yapılanmayı derinden etkilemiştir. Bu dönemde pek çok yeni gazete ve siyasi parti ortaya çıkmıştır. Mevcut özgürlük ortamında sol fikirler de hayat bulmuştur. Hem sosyalist içerikli gazeteler yayın hayatına başlamış hem de bir sosyalist parti kurulmuştur. Osmanlı’nın ilk sosyalist gazetesi “İştirak” 1326 [1910] senesinde Hüseyin Hilmi Bey tarafından yayınlanmıştır. İştirak yayınladığın ilk günden itibaren hükümet baskına maruz kalmıştır. İştirak kapatıldığında; İştirak’in yerine İnsaniyet, Sosyalist ve Medeniyet gazeteleri yayınlamıştır. Böylece İştirak yayın faaliyetlerini sürdürebilmiştir. İştirak gazetesi, ülke sorunlarının sosyalizmle çözüleceğine inanmış, ülkede sosyalist bir düzenin kurulması için gayret etmiştir. Gazete, işçinin temel halk ve hürriyetlerini sıklıkla dile getirmiş, haklarını kazanmaları için işçileri teşvik etmiş, sendikaların önemine atıfta bulunmuş ve işçi örgütlenmesini sağlamaya çalışmıştır. Bunun için 2 Eylül 1326’da [15 Eylül 1910’da] kurulan “Osmanlı Sosyalist Fırkası” ile dayanışma sağlamıştır. Gazetede işçi haklarının yanı sıra basın özgürlüğü, hürriyet, eşitlik ve demokrasi kavramlarına sıklıkla yer verilmiş, hükümetin uygulamaları eleştirilmiştir. II Meşrutiyet’in sağladığı hürriyet ortamı ile siyasal ve toplumsal düşünce akımları doğmuştur. Bu ortamda mevcudiyet bulan sosyalist fikirler İştirak gazetesi etrafında gelişme göstermiştir. Bu çalışmada İştirak gazetesi ve alt yayın organlarının politikaları, amaçları, topluma katkıları ve Osmanlı sosyalistleri hakkında bilgi vermek amaçlamıştır.

Publisher

Akademik tarih ve Arastirmalar Dergisi

Reference29 articles.

1. Acabey, Mehmet Beşir, “Basın Özgürlüğü ve Bu Özgürlüğün Bir Sınırı Olarak Kişilik Hakkı,” Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 8, Özel Sayı, 2013, s.1-54.

2. Aslan, Taner, “II. Meşrutiyet Dönemi İşçi Hareketleri ve Bu Hareketlerin Meydana Getirdiği Sorunlar Üzerine Bir Deneme,” Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 25, 2009, s.33-63.

3. Becer, Emre, İletişim ve Grafik Tasarım, Dost Kitabevi, Ankara, 1997.

4. Benlisoy, Foti ve Çetinkaya, Doğan, “Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce”, Cilt 8, Sol, İletişim Yayınları, İstanbul, 2007.

5. Berkes, Niyazi, İki Yüz Yıldır Neden Bocalıyoruz, Yön Yayınları, İstanbul, 1964.