DETERMINATION OF FACTORS ASSOCIATED WITH FEAR OF HYPOGLYCEMIA AND PERCEPTION OF SELF-EFFICACY IN DIABETES PATIENTS USING INSULIN

Abstract

Amaç Bu çalışmanın amacı insülin kullanan diyabetli hastalarda hipoglisemi korkusu ve öz-yeterlilik algısını ve bunlarla ilişkili faktörleri belirlemektir. Gereç ve Yöntem Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipteki bu araştırma Aralık 2016-Şubat 2017 tarihleri arasında bir Devlet Hastanesi’nde diyabet eğitim hemşiresi tarafından takip edilen toplam 136 hasta ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında literatür doğrultusunda hazırlanan “Hasta Tanıtım Formu”, “Çok Boyutlu Diyabet Anketi’nin Öz-yeterlilik Algısı Alt Ölçeği” ve “Hipoglisemi Korku Ölçeği (HKÖ)” kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek için Kolmogorov- Smirnov testi, basıklık ve çarpıklık değerleri hesaplanarak verilerin analizi için kullanılacak testler belirlenmiştir. Bağımsız iki grup arasındaki verilerin karşılaştırılmasında t testi, ikiden fazla grup arasındaki verilerin karşılaştırılmasında Tek Yönlü Varyans analizi kullanılmıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Korelasyon analizi yapılmıştır. Bağımsız değişkenlerin Öz-yeterlilik Algı Ölçeği ile HKÖ puanlarını anlamlı düzeyde yordama durumunu belirlemek amacıyla Çoklu Doğrusal Regresyon analizi yapılmıştır. Bulgular Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 58,12 ± 12,45’dir. Ayrıca katılımcıların %66,9’u kadın olup %75’i elli yaş ve üzerindedir. Katılımcıların HKÖ toplam puan ortalaması 52,58 ± 11,21; Davranış alt boyutu puan ortalaması 28,12 ± 4,76 ve Kaygı alt boyutu puan ortalaması 24,46 ± 8,11’dir. Hastaların Öz-yeterlilik Algısı Ölçeği puan ortalaması 364,24 ± 18,46’dır. Hastaların DM süresi, DM tipi, DM ilaç tedavi türü, düzenli kontrollere gitme durumu, hipoglisemi yaşama durumu ve hipoglisemi belirtilerini bilme durumu ile HKÖ ve Öz-yeterlilik Algısı Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p < 0,05). Öz-yeterlilik Algı Ölçeği puanı ile HKÖ toplam puanı, Davranış ve Kaygı alt boyutu puanı arasında negatif yönde ve orta düzeyde bir korelasyon (sırasıyla r= - 0,578, p