Affiliation:
1. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı
2. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ, DAHİLİ TIP BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, ADLİ TIP ANABİLİM DALI
3. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ, TEMEL TIP BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, TIP EĞİTİMİ VE BİLİŞİMİ ANABİLİM DALI
4. SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL YEDİKULE GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ, CERRAHİ TIP BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, GÖĞÜS CERRAHİSİ ANABİLİM DALI
Abstract
Amaç
Aydınlatılmış onam, ayırt etme gücüne ve davranışlarının
hukuki sonuçlarını değerlendirme yeteneğine
sahip olan hastanın, uygulanacak işlem ve tedavi
hakkında karar verebilmesi için hekim tarafından bilgilendirilerek
sözlü ve yazılı olarak alınan izindir. Bu
çalışmada Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi hekimlerinin
aydınlatılmış onam hakkındaki bilgi düzeylerinin
belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntem
Araştırmacılar tarafından hazırlanan “Aydınlatılmış
Onam Bilgi Düzeyi Anketi” yüz yüze görüşme tekniğiyle
Şubat-Mayıs 2020 tarihleri arasında, hastanede
çalışan Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi hekimlerine
uygulanmıştır.
Bulgular
Anket 84 hekime uygulanmıştır. Katılımcıların %69’u
kadın, %71,4’ü göğüs hastalıkları, %28,6’sı göğüs cerrahisi
hekimi, yaş ortalaması ise 36,93±11,58 yıl olarak
belirlenmiştir. Katılımcıların %71,4’ünün üniversite
eğitimi sırasında veya sonrasında aydınlatılmış onam
hakkında eğitim aldığı, %97,6’sının çalıştığı bölümde
aydınlatılmış onam formu bulunduğu tespit edilmiştir.
Hekimlerin %92,9’u hastaya aydınlatılmış onam formu
imzalatmanın kendilerini malpraktis davalarından
koruyacağını düşünmektedir. Aydınlatılmış onam bilgi
düzeyinin ortalama 70,46±9,09 (min:50-max:85) olduğu
belirlenirken, statü, branş, hekimlikte ve branşta
çalışma süresi, aydınlatılmış onam konusunda eğitim
alan ve almayan hekimler arasında aydınlatılmış
onam bilgi düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı
ilişki olmadığı (p>0,05) saptanmıştır.
Sonuç
Çalışma sonucunda; hekimlerin aydınlatılmış onam
uygulamasının kendilerini malpraktis davalarından
koruyacağını düşündükleri, onam alma ile ilgili uygulamanın
yaygınlaştığı ancak hekimlerin onam konusunda
eğitim alma ihtiyacı hissetmeye devam ettikleri
saptanmıştır. Aydınlatılmış onam bilgi düzeyi ile
çalışmada elde edilen parametreler arasında anlamlı
bir ilişki tespit edilmemiş olmakla birlikte, hekimlerin bu konuda devam eden eğitim ihtiyaçları da göz
önüne alınmalıdır. Aydınlatılmış onam bilgi düzeyine
etki eden faktörlerin daha iyi anlaşılabilmesi açısından
farklı hastaneler, farklı coğrafi bölgeler, farklı yaş
grupları ve statülere göre sınıflandırılmış geniş çaplı
bir anket yapılması önerilmektedir.
Publisher
Medical Journal of Suleyman Demirel University
Reference48 articles.
1. 1. Bernat JL. Informed consent. Muscle Nerve 2001;24(5):614-21.
2. 2. Erdoğan N, Kara M, Hızal A, Arslan Hızal S. Aydınlatılmış
onam: uygulama ve tıp hukuku açısından sorunlar. Erciyes Tıp
Dergisi 2011;33(2):165-70.
3. 3. World Medical Association. WMA Declaration of Lisbon on
the Rights of the Patient [Internet]. WMA Policy. 2015 [cited
5 September 2023]. Available from: https://www.wma.net/policies-
post/wma-declaration-of-lisbon-on-the-rights-of-the-patient/
4. 4. World Health Organization Regional Office for Europe. A declaration
on the promotion of patients’ right in Europe: European
Consultation On The Rights Of Patients [Internet]. 1994 [cited
5 September 2023]. Available from: https://bmop.pt/declaracaopelosdireitosdosdoentesnaeuropa.
pdf
5. 5. Resmî Gazete. Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına
Dair Kanun [Internet]. T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi
Sistemi. 1928 [cited 5 August 2023]. Available from: https://
www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.1219.pdf