Affiliation:
1. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
2. SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ, GÜLHANE TIP FAKÜLTESİ, GÜLHANE TIP PR. (ANKARA)
Abstract
Amaç
Hemşireler ilaç uygulamasında son ve en kritik basamaktadır.
Doz hesaplamalarında kuru toz hacminin
dikkate alınması önemlidir. Çocuk ilaç uygulamalarında
göz ardı edilen kuru toz hacminin doğru dozun hesaplanmasındaki
etkisi yeterince bilinmemektedir. Bu
çalışmada çocukların ilaç uygulamalarında kullanılan
toz flakon şeklindeki antibiyotiklerin kuru toz hacimlerinin
in vitro analiz yöntemiyle incelenmesi ve kuru toz
hacim farkının belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntem
Bu deneysel çalışma, Temmuz 2022- Ağustos 2022
tarihlerinde in vitro analiz yöntemi kullanılarak laboratuvar
ortamında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada çocuk
hemşireliğinde sık kullanılan 12 antibiyotiğin kuru toz
hacim farkı hesaplanmıştır. Bu amaçla iki araştırmacı
aynı anda birbirinden bağımsız olarak; her ilacı ikişer
defa hazırlamış, toplamda her ilaç için dört ölçüm
yapılmıştır. Elde edilen hacim farklarının ortalaması
alınarak her ilacın kuru toz hacmi hesaplanmıştır. Ölçümler
arasındaki gözlemci-içi ve gözlemciler-arası
uyuşum analizleri Intraclass Correlation Coefficient ile
değerlendirilmiştir. Ayrıca, ölçümler arasındaki farkların
anlamlılığı da eşleştirilmiş t-testi ile analiz edilmiştir.
Bulgular
Pediatrik ilaç uygulamalarında kullanılan toz flakon
şeklindeki antibiyotiklerin neredeyse tamamına yakını
(%95) değişen miktarlarda kuru toz hacmine sahiptir.
Kuru toz hacminin etkisiyle elde edilen toplam miktarın
ilacı sulandırmak için kullanılan sıvıdan fazla olduğu
ve kuru toz nedeniyle oluşan hacim artışının göz ardı
edildiği doz hesaplamalarında ilaç konsantrasyonunun
azaldığı doğrulanmıştır. Sulandırılan ilacın miligram
hacmi arttıkça kuru toz hacmi de artmaktadır.
İntravenöz ilaç doz hesaplamalarında 10 üniteden az
olan kuru toz hacim farkının göz ardı edilebileceği bulunmuştur.
Çocuk ilaç uygulamalarında, istem edilen
doz ne kadar küçük olursa olsun, doğru ilaç dozunun
hesaplanması için kuru toz hacmi dikkate alınmalıdır.
Sonuç
Kuru toz hacminin dikkate alınmaması çocuklara eksik
doz ilaç verilmesine neden olacağı için ilaç hataları
arasında yer almalıdır. İlaç prospektüslerinde kuru toz
hacmi bilgisine yer verilmesinin oldukça yararlı olacağı
düşünülmektedir. Öğrenci ve çalışan hemşirelerin
eğitimlerinde kuru toz hacmi bilgisini ve farkındalığını
artıracak içeriklere yer verilmesi yararlı olabilir.
Publisher
Medical Journal of Suleyman Demirel University