ARI VENOMUNA BAĞLI ANAFİLAKSİ: KLİNİK DENEYİMİMİZ

Abstract

Amaç Arı alerjileri en sık anafilaksi nedenlerindendir ve şiddetli anafilaksi ile karakterizedir. Amacımız arı venomuna bağlı anafilaksi geçiren erişkin olgularda reaksiyona yol açan arı türleri ile gelişen anafilaksinin şiddeti, in-vivo ve in-vitro test sonuçları ile olguların demografik özelliklerini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem Mart 2017- Haziran 2022 tarihleri arasında kliniğimizde arı alerjisine bağlı sistemik reaksiyon nedeniyle takipli ve Amerikan Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü (National Institutes of Allergy and Infectious Disease, NIAID) ile Besin Alerjileri ve Anafilaksi Ağı (Food Allergy and Anaphylaxis Network, FAAN) tarafından 2006 yılında geliştirilen ölçütlere göre anafilaksi kriterlerine uyan olgular alındı. Arı türü, bazal triptaz, Total IgE ve venom spesifik IgE düzeyleri, deri testi sonuçları kaydedildi. Anafilaksi şiddeti Mueller kriterlerine göre skorlandı. Ataklarda adrenalin kullanımı, adrenalin otoenjektörü bulundurma değerlendirildi. Bulgular Toplam 102 arı ilişkili anafilaksi olgusundan %53,9’unun erkek olup ortalama yaşın 44.8 olduğu saptandı. Arı türü açısından %69,6 olguda bal arısı (Apidae), %19,6 olguda yaban arısı (Vespidae), %10,8 olguda ise her iki türle anafilaksi geliştiği belirlendi. Anafilaksi şiddeti Mueller sınıflanmasına göre %10,7 olgu Grade I, %58,8 Grade II, %27,45 Grade III, %2,91 ise Grade IV ile uyumluydu. Atak sıklığı açısından 20 olgu tek atak, 37 olgu 2, 42 olgu ise 3 veya daha fazla anafilaksi atağı geçirdiği belirlendi. Hastaların %44,11’inde atopi saptandı. Yaş, cinsiyet, atopik durum, kronik hastalık birlikteliği, ek ilaç kullanımı ve kanda eosinofil, total IgE düzeyleri ile reaksiyon şiddeti arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Hastaların %80,4’üne adrenalin otoenjektör reçetelenmesine rağmen tedavide adrenalin kullanım oranı %31,4 saptandı. Sonuç Arı venom ilişkili anafilakside olguların çoğu birden fazla atak geçirmesine rağmen tedavide adrenalin kullanım oranları düşük seviyelerde kalmaktadır. En sık anafilaksi bal arısı sokmasına bağlı olarak gelişirken erkek cinsiyette riskin daha fazla olduğu saptandı