Yeraltı Çarşıları için Afet Risk Değerlendirme

Abstract

Çalışmada Türkiye’deki yeraltı çarşıları afet riskleri kapsamında değerlendirilmiştir. Birçoğu kent meydanı altında düzenlenen yeraltı çarşıları aynı zamanda yaya geçidi işlevi de üstlenmektedir. Başta giyim olmak üzere günlük alışverişe yönelik faaliyet göstermektedir. Yeraltı çarşıları bulunduğu konumla ilişki olarak başta sel, su baskını olmak üzere, deprem ve yangın gibi birçok tehlike tehdidi altında olabilmektedir. Küresel iklim değişikliği ve kentleri daha sık etkileyen ani yağışlar nedeniyle oluşan sel ve su baskınları zemin altı yapıları için risk oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma kapsamında yeraltı çarşılarına yönelik ayrıntılı bilgiler literatürden elde edilmiştir. Yeraltı çarşıları, kent içinde ve kent meydanındaki konumu, yapım yılı, barındırdığı ticari işlev, giriş kanopisi, dış ortam ile bağlantılı avlu konuları ele alınmıştır. Araştırma sonuçları yeraltı çarşılarında çarşı girişleri, avlu, havalandırma gibi alanların sel su baskınları açısından ayrıntılı ele alınmasını gerektirdiğini göstermektedir. Yeraltı kullanımının giderek arttığı büyük kentlerde yeraltı yapılarında acil durumda güvenli tahliye koşullarının sağlanması hayati önem taşımaktadır. Üzeri potansiyel toplanma alanı olarak kullanılacak yeraltı çarşılarının yapısal güvenliğinin sağlanması önemlidir.