Dervish Lodge and Palace in the Sixteenth-Century Istanbul an Evaluation on the Nature of the Closeness Between the Sheikh and the Patron

Abstract

Bu çalışmada XVI. yüzyılda İstanbul’da inşa edilmiş olan beş adet Halveti tekkesi ele alınmıştır. Bu tekkeleri ayrıcalıklı kılan husus, bânîsinin sarayı/konutu bahçesinde yahut çok yakınında inşa edilmiş olmalarıdır. Yapılacak incelemeyle bânînin sarayıyla tekkenin yakın mekânlarda bulunmasının anlamlandırılması ve bânî ve şeyh ilişkisinin çok yönlü olarak irdelenmesi amaçlanmaktadır. Bânîler tekkelerini saray bahçesinde ya da çok yakınında inşa ettirerek Halvetilerle var olan yakınlıklarını daha da takviye etmek ve Halveti tarikatı müntesibi olduklarını açıkça göstermek istemişlerdi. Sözü edilen bânîlerin türbe ve kabirlerinin de tekke içerisinde yer alması bu hususların diğer bir kanıtıdır. Bânîlerin tekke yapısını ve sakinlerini kendilerine bu kadar yakında konumlandırmaları, günlük yaşamları içerisinde dinî ve tasavvufî unsurlara daha fazla yer verme arzusunun bir yansıması olmalıdır.