IX. Asırda Çin’de Meydana Gelen Huang Chao(黃巢) İsyanı’nın Müslüman Deniz Ticaretine Etkisi The Effect of the Huang Chao (黃巢) Revolt in China in the 9th Century on Muslim Sea Trade

Abstract

Orta Çağ’da Basra ve Kulzüm üzerinden Çin’e yapılan deniz ticareti, Abbasiler’in Tang Hanedanı ile kurduğu müspet ilişkiler sayesinde bir hayli gelişmişti. Fakat Huang Chao adında bir tuz tüccarının önderlik ettiği bir grup Çinli isyancı, 875-884 yılları arasında dokuz yılı aşkın bir süre boyunca Çin’in güney kısımlarını yağmalamıştır. Bu isyan, kısa bir süre içinde büyüyerek Çin’in önemli bir kısmına sirayet eden bir halk ayaklanmasına dönüşmüştür. Devletin aciz kalması neticesinde Türk kökenli Shatuoların elebaşlarını katledip isyancıları öldürmesine kadar geçen süreçte, Müslüman tüccarların yoğun olarak yaşadığı Hanfu ve Kanton bölgesi gibi devrin birçok ticaret merkezi büyük bir yıkım yaşamıştır. Ebû Zeyd es-Sirâfî ve Mesudî gibi Arap bazı müellifler, bu isyan sırasında 100.000-120.000 arasında Müslüman, Yahudi ve Hıristiyan tüccarın katledildiği yazarlar. Devrin diğer kaynakları tahlil edildiğinde ise bu kayıtların isyanın Müslüman dünyası ile Çin arasındaki ticarete uzun vadeli bir etkide bulunmadığını gösteren güçlü kanıtlar sunarlar. Bundan hareketle bu çalışmada, Tang Hanedanı zamanında (618-905) Çin’de meydana gelen Huang Chao İsyanı ve bu isyanın sebep olduğu hercümercin Müslüman deniz ticaretine olan etkisini incelenecek, ayrıca bu süreçte Müslüman ülkelerle Çin arasında devam eden deniz ticaretinin büyük zarar gördüğü şeklindeki rivayetlerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığına bakılacaktır.