(Nie)pewny status bliskich związków w kontekście ekspresyjnego indywidualizmu

Abstract

Artykuł przedstawia społeczno-kulturową analizę miłości i intymności i dobierania się w pary w konkurencyjnej, samorealizującej się, samospełniającej się kulturze. W dyskusji socjologicznej pole teoretycznych oraz empirycznych analiz jest coraz bardziej rozległe, jeśli chodzi o refleksyjne scenariusze bliskich relacji. Rozpoznawalnym znakiem przemian społecznych w warunkach późnej nowoczesności jest indywidualizacja i związana z nią pluralizacja stylów życia. W porównaniu ze związkami tworzonymi kiedyś w oparciu o uwarunkowania prestiżowo-genealogiczno-ekonomiczne, przestrzeń akceptowanych dzisiaj kodów „bycia razem” wydaje się być chaosem. W wyniku prób wyemancypowania się jednostki spod władzy moralności i kontekstu społecznego, kategoria “my” staje się coraz bardziej abstrakcyjna, partnerzy negocjują „intymne pakiety tożsamościowe” w zależności od indywidualnych preferencji. Zakorzenione w kulturze, tradycyjne wzory biografii intymnych stają się indywidualnym „projektem” podlegającym optymalizacji, a zarazem kulturową praktyką regulowaną przez mechanizmy rynkowe, dyskursy naukowe i medialne oraz najnowsze technologie komunikacyjne. W artykule zaprezentowano projekt badawczy, którego wyniki miały na uwadze rozpoznanie tych obszarów funkcjonowania związków, które mają znaczenie w kontekście rozwoju bliskości. Przeprowadzone badania miały charakter eksploracyjny i mieściły się w strategii badań jakościowych. Analizowany materiał empiryczny stanowiły 42 indywidualne wywiady półstrukturalne. Jak pokazały wywiady, bliskość jest zjawiskiem o charakterze procesualnym, refleksyjnym, zindywidualizowanym, a zarazem zrytualizowanym.