Czyj — swój? Czyj — obcy?

Abstract

Autor podejmuje próbę analizy sposobu konstruowania granic swojskości – obcości w opowiadających o konflikcie rosyjsko-ukraińskim okresu 2014-2021 filmach fabularnych wyprodukowanych w Ukrainie, Rosji i samozwańczej Ługańskiej Republice Ludowej, traktowanych tu jako teksty kultury o znaczeniu propagandowym. W toku analizy okazało się, iż także w warunkach wojny dychotomia swój-wróg daje się zastosować tylko częściowo, bowiem w kinie Ukraińskim znajdujemy wyraziste przykłady obrazowania mieszkańców Donbasu, a nawet separatystów, w mniej jednoznacznych kategoriach. Płodne poznawczo okazało się tu zastosowanie koncepcji Z. Baumana z „obcym” ulokowanym pomiędzy ”przyjacielem” a „wrogiem”. Uchwycono także brak symetrycznie rozpisanych ról swojego i wroga w produkcjach poszczególnych krajów, wynikający z faktu, iż główny wróg ukazany w produkcjach ukraińskich – Rosja, w filmach rosyjskich i DNR jest praktycznie nieobecny jako strona konfliktu w Donbasie (inaczej kwestia ta wygląda w obrazach traktujących o aneksji Krymu).