Anlam Arayışında Bir Yol: Alfa Çalışma Programı Üzerine Etnografik Bir İnceleme/ A Way in the Pursuit of Meaning: An Ethnographic Analysis of the Alpha Study Program

Abstract

Bu çalışma, Ankara’da etkinlik gösteren bir Protestan kilisesi olan Ankara Kurtuluş Kilisesi’nde gerçekleştirilen saha araştırmasına dayanmaktadır. Çalışmada, katılımcıların çoğunluğun benimsediği bir dinî gelenekten ayrılarak “sayıca az” bir gruba mensup olmayı nasıl deneyimledikleri temel problem olarak belirlenmiştir. 2022 yılının Ekim ayından başlayarak 2023 yılının Nisan ayı sonuna kadar devam eden araştırmada, kilisede Doğuş Bayramı ve pazar ayinlerine de katılım sağlanmıştır. Araştırma süresince, her hafta salı akşamı kilisenin düzenlemiş olduğu tanıtım faaliyeti olan “Alfa Çalışma Programı” adlı etkinliğe katılımcı gözlemci olarak katılarak saha notları yazılmıştır. Katılımcıların içinde bulundukları dinî gelenekten vazgeçme nedenleri, iman etme süreci ve sonrasında yaşadıkları değişimleri; yeni çevreleriyle olan ilişki biçimleri onların kendi ifadeleri ve saha notları eşliğinde analiz edilmiştir. Dini gruplarla ilgili nitel yaklaşım kullanılarak gerçekleştirilen çalışmalar “orada” neler olduğu sorusuna yanıt aramak için elverişlidir. Bu çalışmada, derinlemesine görüş elde edebilmek için sahada uzun süre kalmayı gerektiren etnografik desen kullanılmıştır. Ankara Üniversitesi Etik Kurul Başkanlığı’ndan alınan etik kurul raporuna dayanarak on kişiyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Bunlardan ikisi dışındaki tüm görüşmeler ses kayıt cihazıyla kayda alınarak sonrasında yazıya geçirilmiş, ardından gözlem notları eşliğinde analiz edilmiştir. Araştırmada Kutsal Kitap’tan referanslarla zenginleştirilen şifa, dua, affetme ve sevgi gibi kavramların grup üyelerinin yeni dinlerine bağlılıklarını sağlayan pekiştireçler olduğu görülmüştür. Araştırmada öne çıkan bir diğer sonuç da günümüzde ekonomik ve psikolojik olarak birçok sorun ile yüzleşen modern birey için dinin sığınak olarak işlev görmeye devam ettiğidir.