Damgalama Yaklaşımı ve Onarıcı Adalet Bağlamında Denetimli Serbestlik

Abstract

Suça neden olan etkenleri anlamak ve başarılı suç kontrolünü sağlamak oldukça güçtür. Suçun dinamik ve karmaşık yapısı nedeniyle suçu önleme çözümüne yönelik birçok kriminolojik ve sosyolojik yaklaşım geliştirilmiştir. Bu yaklaşımlardan damgalama kuramı, resmi yaptırımların gelecekteki suçlu davranışları caydırmak yerine damgalamaya neden olarak güçlendirdiğini iddia etmekte ve suçla mücadelede onarıcı adalet yaklaşımını önermektedir. Özellikle damgalama teorisyenlerinden John Braithwaite yeniden bütünleştirici utandırma yaklaşımını ortaya atmış ve bu teori onarıcı adalet anlayışının gelişiminde oldukça etkili olmuştur. Bu makalede damgalama teorisyenlerinin suçluluğu veya en azından damgalamanın olumsuz etkilerini azaltmada etkili olabileceğini önerdiği bazı yaklaşımlar ve uygulamalar ele alınmıştır. Bu çalışmada onarıcı adalet bağlamında Braithwaite’in suçla mücadelede utandırmanın gücünden olumlu yönde faydalanılabileceğini öne sürdüğü yeniden bütünleştirici utandırma yaklaşımı çerçevesinde denetimli serbestliğin damgalanmayı önleme, utandırma gücü ve topluma yeniden entegre etme potansiyelini tartışmak amaçlanmıştır. Nihayetinde denetimli serbestlik uygulamalarının, topluma verilen zararı telafi etme fırsatı vermesinin onarıcı adaletin hedeflerine uygun göründüğü ve suç işleyene karşı gösterilen olumsuz tutumları önleme konusunda önemli potansiyele sahip olduğu sonucuna varılmıştır.