Turizm ve Teknoloji İlişkisi: Uluslararası Turizm Dergilerindeki Makalelere Yönelik Bibliyometrik Bir Değerlendirme

Abstract

Teknoloji, her alanda toplumsal değişimin ve dönüşümün bir faktörü olarak önem arz etmekte ve gelişen teknolojik uygulamalar her sektörü etkisi altına almaktadır. Bu doğrultuda yaşanan teknolojik gelişmeler turizm sektörünü de etkileyerek, büyük veri analizi, yapay zeka, mobil uygulamalar, artırılmış gerçeklik (AR), sanal gerçeklik (VR), nesnelerin interneti ve metaverse gibi bir dizi yenilik ve fırsatı beraberinde getirmiştir. Bu çalışmanın amacı, son zamanlarda kullanımı giderek yaygınlaşan “yapay zeka”, “artırılmış gerçeklik” ve “metaverse” gibi teknolojileri konu alan uluslararası turizm dergilerini inceleyerek mevcut çalışmaların analiz edilmesi ve literature sunulmasıdır. Bu doğrultuda web of science veri tabanında SSCI kategorisindeki uluslararası dergilerde gelişmiş arama yapılarak tarih aralığı 2009-2023 olarak sınırlandırılmış, “yapay zeka”, “artırılmış gerçeklik” ve “metaverse” kavramları anahtar kelimeler bölümünde taratılmıştır. Bu doğrultuda, İngilizce dilinde yazılmış, erişime açık, 128’i yapay zeka, 61’i artırılmış gerçeklik, 25’i metaverse olmak üzere toplam 214 makaleye ulaşılmış, veriler bibliyometrik analiz ile incelenmiştir. Söz konusu makaleler; makalenin yılı, dergilere göre dağılım, konu, yöntem olarak toplam dört başlık altında incelenmiştir. Bu bağlamda ilk çalışmanın 2011 yılında yapay zeka ile ilgili yapıldığı, artırılmış gerçeklik ile ilgili olarak ilk çalışmanın 2015 yılında yapıldığı ve metaverse teknolojisi ise oldukça yeni bir kavram olduğundan ilk çalışmanın 2022 yılında yayımlandığı görülmüştür. Bununla birlikte en fazla çalışmanın yapay zeka konusunda olduğu, çalışmalarda nitel ve nicel yöntemin hemen hemen eşit düzeyde kullanıldığı ve en çok çalışmanın ise International Journal of Contemporary Hospitality Management dergisinde yayımlandığı sonucuna ulaşılmıştır.