Kuraklık Stresine Karşı Ek Led Işık Uygulamalarının Asma Fidanlarında Morfolojik, Fizyolojik ve Biyokimyasal Parametreler Üzerine Etkileri

Abstract

Son yıllarda LED ışık uygulamalarının, bitki büyüme ve gelişiminin kontrol altına alınması ve farklı çevresel stres koşullarına karşı toleransın artırılması bakımından etkili bir strateji olduğu bildirilmektedir. Bu çalışmada kuraklık stresi altındaki asma anaçlarının morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal özellikleri üzerine kırmızı, mavi, yeşil ve gün ışığı (kontrol) olmak üzere farklı dalga boylarına sahip ek LED ışık uygulamalarının etkileri incelenmiştir. Deneme, 2023 yılında Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesinde mevcut tam otomasyonlu iklim odası ve araştırma laboratuvarlarında yürütülmüştür. Bu amaçla, kuraklığa toleranslı “1103 P” ve hassas “5 BB” Amerikan asma anaçlarına ait bir yıllık çelikler kullanılmıştır. Dikim işleminden yaklaşık 6 hafta sonra kuraklık stresi uygulanan fidanlarda yetiştirme ortamlarının nemi, tarla kapasitesinin %30-40’ı aralığında tutularak kısıtlı sulama yapılmış; kontrol gruplarda ise tarla kapasitesinin %70-80’i aralığında normal sulama yapılmıştır. Toplam 60 günlük yetiştirme periyodunun ardından deneme sonlandırılarak, asma fidanlarına ait morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal parametreler analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, asma fidanlarında kalite parametrelerinin iyileştirilerek kuraklık stres zararının azaltılması bakımından en etkili uygulamaların kırmızı ve mavi ek LED ışık uygulamaları olduğunu göstermiştir. Bu çalışmanın, örtüaltında yetiştirilen tüplü asma fidanlarının kalitesinin yükseltilebilmesi ve sulama suyunun daha etkin kullanımının sağlanması amacıyla gerçekleştirilecek çalışmaları kolaylaştıracağı ve kuraklık stresine toleransın artırılmasına yönelik yürütülecek araştırmalara önemli bir referans sağlayacağı düşünülmektedir.